sırasını emele getirir, bundan sonra destgah tamam olmuş sayılır. Destgahın dramaturgiyası insanın bir-birini evez eden ruhi veziyyetinin sikli kimi canlanır, onların ardıcıllığı her bir destgahda emosional zirveye istiqametlenmişdir. Destgahın bedii konsepsiyası menevi azadlığa ve temizlenmeye getirib çıxaran bir sıra emosional veziyyetlerden ("meqamlardan") keçirmekle, insan şexsiyyetinin menevi yolu ideyasını tecessüm etdirir. Bu yol insan ruhunun sosial bağlardan tedricen azad olunmasından, xarici alemden uzaqlaşmaqdan ve daxili şexsi duyğular ve yaşantılar alemine baş vurmaqdan keçir, bezen bunun yüksek pillesi duyğuların özünü büruze veren ekstatik yaşantısı olur, bunun ardınca bütün bunlardan azad olma gelir.

Muğam seneti klassik poeziya ile qırılmaz tellerle bağlıdır
Muğamlarda bir sıra melodiyalar mesnevi, saqiname, semai, şehraşub, dübeyti şer formalarının adlarını daşıyır ki, bu da hemin melodik formaların eyniadlı şer formaları ile bağlılığını, yaxud, hetta ola bilsin onların menşeyini gösterir. Vokal muğam melodiyaları eruzun Azerbaycan dilinin xüsusiyyetlerine uyğunlaşdırılmış kvantitativ ölçüsünde yazılmış şerlerle oxunur.
Klassik poeziya janrı olan qezel muğamlarda ifa olunan esas şer formasıdır. Keçmişin xanendeleri orta esr Azerbaycan şairlerinden Nizami Gencevi ve Xaqani Şirvani (XII yüzil), İmadeddin Nesimi (XIV yüzil), Şah İsmayıl Xetai ve Mehemmed Füzuli (XVI yüzil), Molla Penah Vaqif (XVIII yüzil), Xurşid Banu Natevan, Seyid Ezim Şirvaninin (XIX yüzil) qezellerine daha çox üstünlük verirdiler. İndiki dövrün xanendeleri daha çox Eliağa Vahidin (XX esr) - Azerbaycanın klassik şairlerinden sonuncusunun qezellerine daha çox üz tuturlar.
Qezellerle yanaşı, muğamlarda (esas etibarile zerbi-muğamlarda), elece de qoşma ve ya bayatı poetik formalarında xalq şeirlerinden de istifade ede bilerler. Xanende özünün şer seçiminde serbestdir, lakin bununla beraber o, ifa etdiyi muğamın musiqi xarakterini de nezere almalıdır, meselen, onun işıqlı

<< 1 ... 3 4 [5] 6 7 ... 12 >>