müsteqil musiqi kompozisiyaları olmuşlar. Eger destgahlar tesnifleri ve rengleri hesaba almasaq, 5-den 10-12-dek şöbeni özünde birleşdire bilerse, muğamlar adeten 3-den çox olmayan şöbelerden ibaretdir. Yalnız 5 şöbeden ibaret olan "Rahab" muğamı istisna teşkil edir.
Vokal muğam (instrumental müşayiet olmadan) merasim ve ya matemlerde tetbiq edilir, qezel ve qeside poetik formalarında yazılmış dini ve ya matem mezmunlu şerlerle ifa olunur.
Zerbi-muğamlar (onlara ritmik muğamlar da deyilir) bir ladda bir hisseli vokal-instrumental kompozisiyadan ibaretdir ve müsteqil kiçik muğam formaları qrupuna aid edilirler. Bu janrın XIX yüzilin musiqi tesrübesinde belli olan 18 nümunesinden hazırda "Qarabağ şikestesi", "Şirvan şikestesi", "Kesme şikeste", "Zerbi-Simayi-Şems", "Zerbi-Mensuriyye", "Arazbarı", "Ovşarı", "Maani", "Heyratı" öz populyarlığını qoruyub saxlamışdır. Bu kompozisiyaların xarakterik xüsusiyyetleri vezn baxımdan serbest vokal melodiyalarının (adeten yüksek registrde) ritmik instrumental müşayietle uyğunlaşdırılmasıdır. Lakin bu janrın müeyyen vezn çerçivesinde saxlanan ("behrli hava") ayrıca sırf instrumental nümuneleri de mövcuddur ("Heyderi").

Muğam ifaçılığı medeniyyeti
Muğam ifaçılığının yayılmasında ve onun pprofessional şekil almasında XIX yüzilin 20-ci illerinden XX yüzilin evvellerine qeder Azerbaycan şeherlerinde yaranmış edebi ve musiqi meclisleri böyük rol oynamışlar. Onlardan en meşhuru Şuşada "Meclisi-Feramuşan", "Meclisi-Üns", Musiqiçiler Cemiyyeti, Şamaxıda "Beytüs-sefa" ve Mahmud ağanın musiqi meclisi, Bakıda "Mecme-üş-şüera", Gencede "Divani-hikmet", Ordubadda "Encümen-üş-şüera", Lenkeranda "Fövcül-füseha" idi. Bu meclislerde şairler, edibler, musiqiçiler, sadece ziyalı şexsler, klassik poeziyanın ve musiqinin serrafları ve bilicileri toplaşır, muğamları diqqetle dinleyir, musiqinin ve şerin ince ifası etrafında müzakireler aparırdılar. Meclis XIX yüzilde muğamların dinleyiciler qarşısında ifasının başlıca formalarından biri idi ve

<< 1 ... 5 6 [7] 8 9 ... 12 >>