Sonuncu Rusiya-İran müharibesinin bitmesi ile 1828-ci
ilde Türkmençay müqavilesi imzalandı, bu senede esasen, Azerbaycan Araz çayı vasitesile Rusiya ile İran
arasında bölündü. Müqavile resmen torpaqların, o cümleden Bakının Rusiya terefinden işğalını tesdiqledi. Bu,
milli facie idi, amma müqavile bölgede müharibelerin bitmesine ve onun gelecek inkişafına yardım gösterdi.
Bu zaman Bakının serhedleri qala divarları ile ehate olunmuş İçeri Şeherle mehdudlaşırdı, burada üç yüz ev
ve üç min sakin vardı. Yalnız Rusiya-İran müharibesinden sonra şeher tedricen böyümeye başladı.
Rusiya Bakı xanlığını ele keçirildikden sonra Bakı xanının emlakı ve onun mülkü müsadire olundu.
Azerbaycanda herbi-inzibati idareetme tetbiq edildi: xanlıqlar eyalet ve mahallara bölündü. Onlara çar zabitleri
olan komendantlar rehberlik edirdiler. 1841-ci il yanvarın 1-den qüvveye minen qanuna göre, komendant üsul-
idaresi leğv olundu ve ümumilikde Zaqafqaziyada Ümumrusiyadakına benzer idareetme sistemi tetbiq edirdi.
Bakı şeheri Kaspi vilayetinin Bakı uyezdinin merkezi oldu. 1846-cı ilde Qafqazda canişinliyin tesdiq olunması
ile ölke yeni inzibati-erazilere
bölündü. Bu bölgüye esasen,
Bakı uyezdi yeni yaranmış
Şamaxı quberniyasının terkibine
daxil edildi.
Şamaxıda baş veren
dağıdıcı zelzeleden sonra, 1859-
cu ilde merkez Bakıya
köçürüldü ve quberniya Bakı
quberniyası adlanmağa başladı.
Şeherde dövlet müessiseleri
yarandı. Neticede, Bakı
inkişafın keyfiyyetce yeni
merhelesine qedem qoydu ve XIX esrin ikinci yarısında öz sosial-iqtisadi göstericilerine göre Azerbaycanın
diger şeherleri arasında birinci yere keçdi.
Şeherin inkişafında neft hasilatı mühüm ehemiyyet kesb
edirdi. Rusiyanın iqtisadiyyatının nefte ehtiyacı artmışdı. Bakı
Rusiya senayesinin inkişafına celb olunmuşdu. Neft
quyularına nezaret eden çar hökumeti ilkin dövrlerde onları
müeyyen müddete ayrı-ayrı şexslere icareye verirdi. Amma
artıq 60-cı illerde melum oldu ki, neft

<< 1 ... 8 9 [10] 11 12 ... 28 >>