ve parçalanmış dağlıq relyefle seciyyelenir. Erazinin en alçaq nöqtesi Araz çayının deresidir – 400 m, en hündür nöqtesi ise Qapıcıq dağıdır – 3904 m. Erazinin orta hündürlüyü – 1400 m-dir.Naxçıvan Muxtar Respublikası şimal-qerbden cenub-şerqe doğru 158 km mesafede uzanır ve erazisinin forması düzgün olmayan rombu xatırladır. Onun şimaldan cenuba en geniş yeri 75 km beraberdir. Respublikanın şimalda en ucqar nöqtesi Saraybulaq sıra dağlarının Şerur rayonu erazisine daxil olan qolu üzerindeki Kömürlü dağdır. Zengezur sıra dağlarının Soyuq dağdan başlayaraq sıldırım yamacla alçalıb Arazın sol sahilinde 600 m çatdığı yerde yerleşen Zereni demir yol dayanacağı ise respublika erazisinin en cenub nöqtesidir. Muxtar respublikanın qerbden en ucqar nöqtesi Sederek qesebesinden qerbde, Araz yaxınlığında yerleşen keçmiş Urmiya kendi, şerqde ise Zengezur sıra dağlarının cenub qollarından olan Zereni dağının zirvesidir.

Naxçıvanın erazisi, etrafı hündür dağlarla ehatelenmiş "dereni" xatırladır. Bunun neticesi olaraq, Xezer ve Qara denizlerinin rütubetli hava axınları bura daxil ola bilmirler. Mehz bu, yerli relyefe tesir eden, quru ve sert-kontinental iqlimin hökm sürmesinin sebeblerinden biridir.

Relyefinin sert parçalanması, erazinin qeoloji quruluşundan (paleozoydan başlayaraq, müxtelif litoloji terkibli intensiv dislokasiya süxurların geniş yayılması) ve müasir iqlim şeraitinden müeyyen olunur. İqlimin tesiri özünü daha çox relyefin parçalanma seviyyesinde, onun müasir morfoskulpturlarında ve denudasyon proseslerin intensivliyinde biruze verir.

Naxçıvan MR çayları az suludurlar ve bezileri yayda quruyurlar. Esas çaylar Arazın sol qollarıdır – Arpaçay, Naxçıvançay, Elinceçay, Qilençay, Ordubadçay, Qazançay, Kilitçay ve s.

Naxçıvan molibden, travertin, polimetallik filizler, daş duz, cive, tikinti materialları ve s. faydalı qazıntılarla zengindir. Respublika mineral sularla da zengindir – Badamlı, Sirab, Vayxır, Darıdaq ve s.

Torpaq örtüyü nazikdir ve esasen

<< 1 2 [3] 4 5 ... 48 >>