zenginliyi ile diqqeti celb edir.


Naxçıvan XII esrde qüdretli Azerbaycan Atabeyler dövletinin paytaxtı olaraq ezemetli bir şeher, Azerbaycanın iqtisadi, siyasi ve medeniyyet merkıezlerinden biri idi.Burada memarlıq seneti yüksek seviyyeye çatmışdı. Çoxsaylı dini memarlıq abideleri ve mülkki binalar, zengin ornamentler ve boyalarla bezedilmiş ezemetli mescidler, öz möhteşemliyi, mozaikaları ve ince tertibatı ile diqqeti celb eden monastır ve kilseler, türbeler, saraylar, karvansaralar, körpüler, qala ve bürcler, medreseler, bezekli yaşayış evleri, zengin tertibatlı hamamlar ve s. inşa edilmişdi. Meşhur Atabeyler Memarlıq Kompleksi de mehz bu dövrün mehsuludur.

Azerbaycanda orta esr xatire memarlığının en geniş yayılmış tipi olan qüllevari türbelerin yaradılmasında naxçıvanlı memarlar Ecemi Ebubekr oğlu ve Ehemd Eyyub oğlunun böyük xidmetleri olmuşdur. Memar Eceminin XII esrin II yarısında Naxçıvanda ucaltığı ve dövrümüzedek salamat qalmış Yusif Küseyir oğlu türbesi ve Mömüne Xatun türbesi dünya memarlığında insan xatiresini monumental biçimlerle ebedileşdiren en uğurlu örneklerdendir. Tekce Azerbaycan memarlığında deyil, ümumilikde İslam memarlığında en uca ve ince kompozisiyalı türbelerden olan Mömüne Xatun türbesinin bele uzunömürlülüyü, onun mühendis hellinin bitkinliyi ile izah olunur. Memar Eceminin fealiyyeti ile Azerbaycan memarlığı tarixinde Naxçıvan – Marağa memarlıq mektebi kimi tanın üslub yaranmış ve formalaşmışdır. Bu mektebin tesiri ile Yaxın Şerq ölklerinde bir sıra memarlıq kompozisiyaları yaradılmışdır.

Naxçıvan memarlığı yalnız daş memarlıq abideleriile deyil, esas inşaat materialı qırmızı bişmiş ve benövşeyi kaşılı kerpicler olan abidelerle de meşhurdur (Naxçıvan İmamzade kompleksi, Qarabağlar türbesi ve sair). Monqol istilaları neticesinde evvelki ezemetini itirmiş, Elxani hökmdarları dövründe diger Azerbaycan şeherleri kimi dirçelmiş, XIV esrin II yarısında Çobani ve Celairi emirleri arasındakı dağıdıcı müharibelerden zere çekmiş,

<< 1 ... 40 41 [42] 43 44 ... 48 >>