ipekçilik, xalçaçılıq kimi senetler xüsusile vüset almış, yüksek senetkarlıq ve zövq ile hazırlanmış müxtelif meişet eşyaları ve zergerlik memulatları şöhret qazanmışdı. Bu senetkarlıq mehsulları xarici bazarlara da ixrac edilirdi. Bedii metal ustası Osman ibn Salman Naxçıvaninin oyma naxışlarla bezedilmiş bürünc dolçası (1190) Fransanın meşhur Luvr muzeyinde sergilenmekdedir.[126]

Erken orta esrlerden başlayaraq istehsal texnikası tekmilleşmiş, ipek istehsalında ayaqla herekete getirilen tekerli mancanaqlar (baramaaçan dezgahlar), ipek karxanalarında müteherrik toxucu dezgahları tetbiq olunmuşdur. Ordubad şeheri Azerbaycanın ipek parça istehsal eden esas merkezlerinden biri idi. Culfa, Ordubad ve Naxçıvanda bez istehsalı (bezzazlıq) seneti de geniş yayılmışdı.

Azerbaycanın qedim xalçaçılıq enenesinin formalaşmasında Naxçıvanın da öz rolu vardır. Orta esrlerde Naxçıvanda xalçaçılıq seneti daha da inkişaf etmiş, sonrakı dövrlerde Naxçıvan ehalisinin meişet ve iqtisadiyyatında mühüm yer tutmuşdur. Naxçıvan xalçaçılıq mektebi Azerbaycan xalçaçılığının xüsusi bir qolunu teşkil edir. Naxçıvanda xalçaçılıq bu gün de yaşadılmaqdadır.[127]

Naxçıvanda tesviri senetin kökleri qedim Gemiqaya resmlerine (e.e. VII–I minillikler) gedib çıxır. Bu diyarın qedim sakinlerinin dünyagörüşünü, bedii – estetik tefekkürünü eks etdiren hemin resmlerde onların teserrüfat heyatı ve meişeti ebedileşdirilmişdir. Eraziden tapılmış maddi medeniyyet nümuneleri, xüsusile Elinceçay vadisindeki Zoğala yaşayış yerinden tapılmış sütun altlıqları, orijinal tunc qrifon fiqurları (VI – VII esrler), Cavanşirin tunc heykeli ve s. senet eserleri Naxçıvanda tesviri senetin qedim tarixinden xeber verir.

Orta esrlerde bütün müselman şerqinde olduğu kimi Naxçıvanda da xettatlıq, kitabşünaslıq ve miniatür seneti inkişaf etmişdir. Naxçıvanın meşhur senetkarlarından Neşevi Heddad ibn Asim (XI esr), İzzeddin Ebülfezl Dövletşah es – Sahibi (XII esr), Etiq Ordubadi, Mirze Mehemmed Ordubadi (XVI – XVII

<< 1 ... 43 44 [45] 46 47 48 >>