Memmedquluzade, M. T. Sidqi, Q. Şerifov, E. Sultanov, M. C. Şürbi, sonralar ise B. Naxçıvani, R. Tehmasib, E. Qemküsar, R. İsfendiyarlı ve başqalarının da rolu olmuşdur.[131] Azerbaycan teatrının müqtedir ustadları H. Ereblinskinin, M. Eliyevin, S. Ruhullanın tez – tez Naxçıvana gelerek, yerli aktyor ve rejissorlarla birge tamaşalar göstermesi, Naxçıvan teatrının peşekarlıq seviyyeinin artmasına ve püxteleşmesine güclü tesir göstermişdir.
XX esrin 20-ci illerinden Naxçıvan teatrı yeni inkişaf merhelesine qedem qoymuşdur. Bu dövrde Naxçıvan aktyorları vahid truppada birleşdi. 1922-ci ilde Naxçıvan şeherinde Naxçıvan Dövlet Dram Teatrı yaradıldı.[132] H. Cavid ve C. Cabbarlının pyeslerinin tamaşaya qoyulması Naxçıvan teatrına yeni ab – hava getirdi.
Azerbaycan hökumetinin 14 sentyabr 1989-cu il tarixli qerarı ile uşaq ve yeniyetmelerin milli – menevi — exlaqi deyerler ruhunda terbiyesini güclendirmek, dünyagörüşünü formalaşdırmaq meqsedi ile Naxçıvan Dövlet Kukla Teatrı yaradılmışdır.
Naxçıvan diyarında ta qedimden hem xalq musiqisi, hem de klassik musiqi (muğam) yanaşı şekilde yayılmışdı. Musiqi medeniyyetinin inkişafında xalq yaradıcılığının – xalq mahnı ve reqs havalarının, aşıq senetinin mühüm rolu olmuşdur. Mövsüm ve merasimlerle (üzerliksalma, xan bezeme, cangülüm, duvaqqapma ve s.), emek fealiyyeti ile bağlı neğmeler (qodu – qodu, sayaçı sözleri, xırman neğmeleri) Naxçıvanın musiqi folklorunun qedim nümuneleridir. Xalq mahnıları, habele, toy merasimi ile bağlı haxıştalar, gülümeyler, reqs havaları, xüsusile xalq yaradıcılığının sintetik janrı, vokal ve instrumental musiqini özünde birleşdiren yallı ve yallıbaşı mahnılar (bu sahede Şerur bölgesi seçilir) geniş yayılmışdı.[133]
Xalq yaradıcılığında özünemexsus yeri olan aşıq seneti, esasen, Şerur ve Şahbuz bölgelerinde yayılmış ve inkişaf etmişdir. Peşekar klassik musiqi – muğam ifaçılığı, xanendelik ise esasen, Ordubad ve Naxçıvanda yayılmışdı. Meşhur çalğıçı Muradağa Naxçıvanlı Osmanlı sultanı IV
»Azerbaycanin inzibati bolgusu
»Azerbaycan
»Oxu zalına keç