adlandırılır. Bu dövrde Azerbaycanda yayılmış Xürremiler herekatı Naxçıvanı da ehate etmiş[37], Naxçıvan erazisi hem xürremilerin, hem de esasen xristian dinli ehali arasında yayılmış Pavlikan herekatının[38] esas dayaq nöqtelerinden biri olmuşdur.

IX esrde Naxçıvan Saciler dövletinin terkibine daxil edilir ve X esrin 30-cu illerinedek bu sülalenin hakimiyyeti altında qalır. Saciler xanedanı süquta uğradıqdan sonra (942) Naxçıvan bir müddet bu sülaleye sadiq olan Deysem ibn İbrahimin hakimiyyeti altında qalmışdır. 942–981-ci illerde Naxçıvan Salariler dövletinin terkibine daxil olmuşdur.[39] X esrin sonundan XI esrin 60-cı illerine kimi Naxçıvan şeheri esasen müasir Naxçıvan MR ve qisemen de Ermenistan (Qerbi Azerbaycan) erazisini ehate eden ve ereb menşeli Ebudülefiler sülalesi terefinden idare olunan Naxçıvanşahlıq dövletinin merkezi olmuşdur.[40]

XI esrin I yarısından Azerbaycan, eyni zamanda Naxçıvan bölgesi Selcuqluların başçılıq etdikleri oğuzlar ve başqa türk tayfaları terefinden ele keçirilir. 1018–1021-ci illerde Araz çayını keçen oğuzlar cenub istiqametinden Arran torpaqlarına yürüş ederek, Naxçıvan, daha sonra ise ermenilerin qedim paytaxt şeherlerinden olan Debil şeherini ele keçirirler.[41]

1038-ci ilde Selcuq dövleti yarandı.[42] Onun ilk hökmdarı Toğrul beyin (1038–1063) varisi Alp Arslan (1063–1072) Azerbaycanın cenub vilayetlerinde Revvadiler sülalesinin hakimiyyetine son qoyduqdan sonra selcuqlular bütün Naxçıvana yiyelendiler.[43] (1064) Selcuqlular imperiyasının süqutundan sonra 1136-cı ilde qıpçaq menşeli[44][45] Eldenizler sülalesinin idare etdiyi Azerbaycan Atabeyleri dövleti (1136–1225) yaranmış ve Naxçıvan şeheri bu dövletin ilk paytaxtı[46] olmuşdur.

Atabeylerin xezinesi hemişe atabeyin olduğu yerde saxlanırdı. Esas dövlet xezinesi ise Naxçıvan şeheri yaxınlığındakı Elince qalasında mühafize olunurdu. Şemseddin Eldenizin dövründen başlayaraq dövletin bütün gelirleri burada toplanırdı.[47] Bu dövrde Naxçıvan paytaxt kimi xeyli

<< 1 ... 8 9 [10] 11 12 ... 48 >>