NAXÇIVANSKİ CEMŞİD CEFERQULU OĞLU (10.8.1895, Naxçıvan şeheri – 26.8.1938) – görkemli herbi xadim, briqada komandiri. Yelizavetqrad (Qerbi Ukrayna) qvardiya mektebini bitirmişdir (1915). Birinci dünya müharibesinde (1914–18) müselmanlardan teşkil olunmuş süvari eskadronunun komandiri olmuş, “Brusilov cebhesi”nin yarılmasında iştirak etmiş, 4-cü dereceli “Müqeddes Georgi” ordeni ile teltif olunmuşdur. Avstriya-Rumıniya cebhesinde üç defe yaralanan Naxçıvanski igid süvari zabiti kimi gümüş silahla mükafatlandırılmış, 2-ci, 3-cü, 4-cü dereceli “Anna”, 2-ci dereceli “Stanislav” ordenleri ile teltif olunmuşdu. Cenub-Qerb cebhesi dağıdıldıqdan sonra ştab-rotmistri Naxçıvanski başçılıq etdiyi alayla birlikde Azerbaycana qayıtmış, 1918-ci il sentyabrın 15-de türk qoşunları ve Azerbaycan Elahidde Korpusu ile birge Bakını daşnak, eser-menşeviklerden ibaret olan ve ingilislere arxalanan “Sentrokaspi diktaturası” qüvvelerinden temizlemişdi. Azerbaycanın müsteqilliyi uğrunda Naxçıvanski de inamla vuruşmuşdur. 1920-ci ilin martında onun Qarabağda (Şuşada) yerleşen alayı daşnaklara ve daxili düşmenlere qarşı döyüş emeliyyatlarında feal iştirak etmişdi. Aprel işğalından (1920) sonra onun süvari alayı bolşeviklerin terefine keçmişdir. Neriman Nerimanov Şuşaya, Cemşid Naxçıvanskiye derhal Bakıya qayıtmaq, milli ordu hisselerinin teşkiline başlamaq haqqında teleqram göndermişdi. Cemşid Naxçıvanski Azerbaycanda baş veren antisovet üsyanların yatırılmasında iştirak etmişdir. O, Bakıda yaradılmış Azerbaycan Birleşmiş Komanda Mektebinin reisi, 1921-ci ilin dekabrında ise Azerbaycanın ilk milli atıcı diviziyasının komandiri teyin olunmuş, yüksek ixtisaslı herbi kadr hazırlığında mühüm rol oynamışdır.

Naxçıvanski 1923 ve 1928-ci illerde Moskvada Ali Herbi Akademiyanın qısa müddetli kurslarında oxumuş, Azerbaycana qayıtdıqdan sonra yeniden diviziya komandiri olmuşdur. 1922–29-cu illerde general Elağa Şıxlinskinin teşebbüsü ile Azerbaycan dilinde neşr olunan “Herbi bilik”

[1] 2 >>