Bakının qurtuluşu
1918-ci il mayın 28-de Azerbaycan Xalq Cümhuriyyeti elan edilende Bakı şeheri Stepan Şaumyanın başçısı olduğu Bakı Xalq Komissarları Sovetinin bolşevik-ermeni silahlı qüvvelerinin işğalı altında olduğundan, milli hökumet müveqqeti olaraq Gencede yerleşmişdi. Müsteqil Azerbaycan, Bakısız başsız bedene benzeyirdi. Xalq Cümhuriyyeti hökumetinin başlıca vezifesi Bakını işğaldan azad etmekden ibaret idi. Milli hökumetin ixtiyarında olan cemisi 600 neferlik qüvve ile Bakı Sovetinin 18 minlik qoşununa qarşı herbi emeliyyatlar keçirmek mümkün deyildi.

Cümhuriyyetin qurulması erefesinde Azerbaycan temsilçileri İstanbula gederek Osmanlı Türkiyesinden kömeklik istemişdiler. Türkiyenin herbi naziri Enver Paşa veziyyeti nezere alaraq qardaşı Nuru Paşaya rehberi olduğu herbi hisselerle birlikde Tebriz istiqametinden Genceye doğru hereket etmek barede emr vermişdi.

1918-ci il iyunun 4-de müsteqil Azerbaycan hökumeti ile Osmanlı dövleti arasında «Qarşılıqlı yardım ve dostluq haqqında” imzalanan müqavileye esasen, Osmanlı hökumeti Azerbaycana herbi yardım göstermeyi öhdesine götürmüşdü.

Lakin Bakı Sovetinin bolşevik-daşnak ordusu Milli Azerbaycan hökumetinin fealiyyetine birdefelik son qoymaq üçün 1918-ci il iyunun 10-da Gence istiqametinde hücuma başlamışdı.

Herbi emeliyyatların aparıldığı erazilerde müselman ehali talanlara ve soyqırımına meruz qoyulurdu. İyunun 23-de Azerbaycan hökumeti ölkede herbi veziyyet elan etdi. 27 iyun-1 iyul tarixinde Nuru paşanın komandanlıq etdiyi Qafqaz İslam ordusu Göyçay etrafındakı döyüşlerde müharibenin taleyini hell etdi. Bakı Sovetinin qoşunlarının Genceye yürüşünün qarşısı alındı ve Qafqaz İslam ordusu Bakı istiqametinde eks hücuma başladı. Daşnak-bolşevik qoşunu darmadağın edilerek geri çekilmek mecburiyyetinde qaldı. Bir-birinin ardınca Göyçay, Kürdemir, Ağsu, Şamaxı daşnak-bolşevik işğalından azad edildi. Növbe Bakıya çatdı.


Qurtuluş paradı. 16 sentyabr 1918
Hemin vaxt bolşeviklere qarşı olan ve Çar

[1] 2 3 >>