Ermenistan SSR-in
1990-cı il üçün planına daxil edib. 1990-cı il mayın 20-de DQMV-de Ermenistan SSR Ali Sovetinin DQMV-den olan deputat-
larının seçkisi keçirilib.
Ermenistan SSR Ali Sovetinin qerarları münaqişenin tecavüzkar mahiyyetini açıq-aydın ortaya qoyurdu. Azerbaycana qarşı
erazi iddiaları tekce milletçi qruplar terefinden deyil, hem de Ermenistanın dövlet strukturları terefinden ireli sürülürdü.
Ermenistan neyin bahasına olursa-olsun Azerbaycan erazisinin bir hissesini qopartmaq isteyirdi.
1990-cı ilin may ayında Ermenistanda keçirilen parlament seçkilerinde Ermeni Ümummilli Herekatı qalib gelib.
Mahiyyet etibarile Ermenistanda müharibeni tebliğ eden ifrat milletçi ve şovinist qüvveler hakimiyyete yiyelenibler. Bu
ise onların tecavüzkar müharibeye başlanması prosesini daha da süretlendirib. Yerevan bütün seylerini qeyri-resmi herbi
birleşmelerin yaradılmasına ve onların silahlandırılmasına yöneldib. SSRİ dağılan zaman Azerbaycan ordu yaratmağa
hazırlaşanda, Ermenistan artıq telim keçmiş ordu bileşmelerine sahib idi. Ermenistan münaqişenin ilk vaxtlarında herbi
üstünlüye malik olub ve problemi öz müharibe meqsedlerine uyğun olaraq güc yolu ile hell etmeye üstünlük verib. Ona göre
de danışıqlar prosesine heç vaxt ciddi yanaşmayıb ve danışıqlardan yalnız beynelxalq ictimai reyde görüntü yaratmaq
meqsedi ile yararlanıb.
İster münaqişenin müharibe erefesi merhelesinde, isterse de sonrakı dövrde Azerbaycanın mövqeyi SSRİ Konstitusiyası ve
beynelxalq hüquq normaları baxımından tam haqlı idi. Lakin o dövrde Azerbaycan siyasi elitasının durumu, siyasi liderin
olmaması veziyyeti daha da dramatikleşdirirdi. Proseslerin gedişini feal tehlil etmeyi bacaran, her bir hadisenin arxasında
dövletin sert iradesinin, prinsipial mövqeyinin dayanmalı olduğunu başa düşen, uzaqgören şexsiyyet, görkemli dövlet xadimi
Heyder Eliyev bu dövrde mecburi istefada idi. Onun respublikada olmaması münaqişenin ermenilerin isteyine uyğun olaraq
daha da
»Azerbaycan
»Oxu zalına keç