yaşa qeder hele heç bir insan ömür sürmemişdir.

Qocalmanın elevasion (ontogenetik) nezeriyyesi
1950-ci ilde Sankt-Peterburqlu professor-gerontoloq V.M.Dilman orqanizmde baş veren yaşlanma proseslerinin vahid tenzim mexanizmi barede hipotez ireli sürmüş ve esaslandırmışdır. Dilman endokrin sistemin fealiyyetini tenzimleyen hipotalamusu orqanizmin inkişaf ve yaşlanmasının baş «dirijoru» adlandırmışdır. Dilman nezeriyyesi elevasion nezeriyye (latın dilinden tercümede elevatio – inkişaf) adını almışdır.

Bu nezeriyyeye göre yaşlanmanın esas sebebi hipotalamusun endokrin ve sinir sisteminin siqnallarına qarşı reaktivliyinin azalmasıdır. Bu, 1960-1980-ci illerde aparılan laborator tecrübeler ve klinik tedqiqatların neticelerine esasen sübut olunmuşdur. Hipotalamusun tenzimleyici rolunun azalması hipotalamo-hipofizar-böyreküstü sistemin (HHBS) funksiyasının yaşla elaqedar zeiflemesine sebeb olur. HHBS böyreküstü vezilerin qabıq maddesinde «stress hormonları» sayılan qlükokortikoidlerin sintezine nezaret edir. Bu hormonların hipersekresiyası orqanizmi stress veziyyetine adaptasiya edir. Bu veziyyet Dilman terefinden «hiperadaptoz» ve «qocalıq xesteliyi» kimi qeyde alınmışdır.

Dilman nezeriyyesine esasen qocalma prosesi ve onunla bağlı xestelikler orqanizmin inkişafının – ontogenezin mesrefidir. Bu nezeriyye qocalma ve yaşlı şexslerin ölümüne sebeb olan xesteliklerin: ürek-damar patologiyaları, bedxasseli şişler, insult, ateroskleroz, şekerli diabet ve piylenme, psixi depressiya, autoimmun xestelikler ve sairenin profilaktikası meselesine yenilik getirdi. Elevasion (ontogenetik) nezeriyyeden bele bir netice elde olunur ki, ontogenezin müeyyen seviyyesinde orqanizmin özünü tenzim proseslerini (homeostaz) stabilleşdirmeke tebii yaşlanma ve onunla bağlı olan xestelikleri lengitmek mümkündür.

Adaptasion-requlyator nezeriyye
Ukraynalı fizioloq ve gerontoloq V.V.Frolkis terefinden 1960-1970-ci illerde işlenilen nezeriyyeye göre qocalma ve ölüm genetik

<< 1 ... 3 4 [5] 6 7 ... 11 >>