fikrince patologiya müxtelif ekzogen ve endogen amillerin (irsi meyllik, yoğun bağırsağın xroniki xestelikleri, qidalanma xüsusiyyetleri, heyat terzi) tesirinden yaranan polietioloji xestelikdir. Müasir mütexessisler yoğun bağırsağın bedxasseli şişlerinin inkişafında qidalanmanın rolunu xüsusile vurğulayırlar.
Kolorektal xerçeng ekser hallarda et mehsullarından heddinden artıq, qida liflerinden ise az istifade eden şexslerde aşkarlanır. Et mehsullarının hezm prosesinde bağırsaqda kanserogen maddelere çevrilen külli miqdarda yağ turşuları yaranır. Qida liflerinin azlığı ve hipodinamiya bağırsaq peristaltikasının zeiflemesine sebeb olur. Neticede kanserogen maddelerin böyük bir hissesi uzun müddet bağırsaq divarı ile temasda olmaqla kolorektal xerçengin inkişafına getirib çıxarır. Etin düzgün işlenilmemesi qidada kanserogenlerin sayını daha da artırır. Xesteliyin formalaşmasında siqaret ve spirtli içkilerden istifade müeyyen rol oynayır.
Statistik göstericilere esasen yoğun bağırsağın xroniki iltihabi xesteliklerinden eziyyet çeken pasiyentlerde bu tip patologiyalara rast gelinmeyen şexslere nisbeten kolorektal xerçenge daha çox tesadüf olunur. En yüksek risk qeyri-spesifik xoralı kolit ve Kron xesteliyi zamanı qeyde alınır. Kolorektal xerçengin yaranma ehtimalı iltihabi prosesin müddetinden birbaşa asılıdır. Xestelik 5 ilden az davam etdikde maliqnizasiya riski texminen 5%, bu müddet 20 ilden artıq olduqda ise orta hesabla 50% teşkil edir.
Yoğun bağırsağın polipozu bedxasseleşmeye meylli olur. Tek-tek yerleşen polipler 2-4%, çoxsaylı 20%, xovlu polipler ise 40% hallarda maliqnizasiyalaşır. Poliplerin xerçenge çevrilme ehtimalı tekce onların saylarından deyil, hem de ölçülerinden asılıdır. Diametri 0,5sm-den kiçik olan polipler demek olar ki, heç vaxt maliqnizasiyaya meruz qalmır. Polip ne qeder böyük olarsa, bedxasseleşme riski bir o qeder yüksek sayılır.
Yoğun bağırsağın xerçengi çox zaman yaxın qohumlarında kolorektal xerçengin ve ya diger bedxasseli
»Xestelikler haqqinda umumi melumat
»Saglamliq, heyat bilgileri
»Oxu zalına keç