Hipertoniya xesteliyi – ürek-damar aparatının damar tenziminin ali merkezlerinin, neyrohumoral ve böyrek mexanizmlerinin disfunksiyası neticesinde inkişaf eden, arterial hipertenziya, ürek, MSS, böyreklerin funksional ve üzvi deyişiklikleri ile neticelenen patologiyasıdır. Sübyektiv tezahürlerine baş ağrıları, qulaqlarda küy, ürekdöyünme, tengnefeslik, ürek nahiyesinde ağrı, göz önünde perdenin emele gelmesi ve s. aiddir. Müayine prosesine AT monitorinq, EKQ, ExoKQ, böyrek ve boyun arteriyalarının USDQ, qanın biokimyevi göstericileri ve sidik analizi daxildir. Diaqnoz tesdiqlendikde bütün risk amilleri nezere alınmaqla medikamentoz terapiya teyin olunur.

Hipertoniya xesteliyi barede ümumi melumat
Hipertoniya xesteliyinin esas elameti daimi yüksek arterial tezyiqdir. Bu zaman psixoemosional ve ya fiziki yüklenmeler neticesinde situativ yükselen AT yalnız hipotenziv vasitelerin qebulundan sonra azalır. ÜST-nin melumatlarına esasen 140/90 mm.cv.süt.-dan yüksek olmayan arterial tezyiq normal sayılır. İki ardıcıl müayine prosesinde sistolik göstericinin 140-160 mm.cv.süt.-dan, diastolik tezyiqin ise 90-95 mm. cv.süt.-dan yuxarı olması hipertoniya kimi qiymetlendirilir.

Qadınlar ve kişiler arasında hipertoniya xesteliyinin yayılma tezliyi texminen eynidir (10-20%), o, esasen 40 yaşdan sonra inkişaf edir, lakin çox zaman yeniyetmelerde de rast gelinir. Hipertoniya xesteliyi aterosklerozun inkişafını süretlendirir, gedişini ağırlaşdırır, heyat üçün tehlükeli fesadların yaranmasına getirib çıxarır. Aterosklerozla yanaşı hipertoniya cavanlarda erken ölüm hallarının geniş yayılan sebeblerinden biridir.


Birincili (essensial) arterial hipertoniya (ve ya hipertoniya xesteliyi) ve ikincili (simptomatik) arterial hipertenziya ayırd edilir. Simptomatik hipertenziya hipertoniyanın 5-10%-ni teşkil edir. İkincili hipertenziya esas xesteliyin: böyrek (qlomerulonefrit, pielonefrit, verem, hidronefroz, şiş, böyrek arteriyasının stenozu), qalxanabenzer vezi (tireotoksikoz),

[1] 2 3 ... 8 >>