böyreküstü veziler (feoxromositoma, İtsenko-Kuşinq sindromu, birincili hiperaldosteronizm), aortanın koarktasiyası ve ya aterosklerozu ve s. elameti hesab olunur.

Birincili arterial hipertoniya serbest xroniki xestelik kimi inkişaf edir. Arterial hipertenziyaların 90%-i onun payına düşür. Hipertoniya xesteliyinde tezyiqin yükselmesi orqanizmin tenzimleyici sisteminde disbalansla elaqedar baş verir.

Hipertoniya xesteliyinin inkişaf mexanizmi
hipertoniya xesteliyinin sebebleri
Hipertoniya xesteliyinin patogenezinin esasınında ürek atımı (qanın deqiqelik hecmi) ve periferik damarların müqavimetinin artması dayanır. Stress amilinin tesirine cavab olaraq, baş beynin ali merkezleri (hipotaalmus ve uzunsov beyin) terefinden periferik damarların tonusunun tenzimi pozulur. Periferiyada arteriolların (o cümleden böyrek damarlarının) spazmı yaranır, bu da diskinetik ve dissirkulyator sindromların formalaşmasına getirib çıxarır. Renin-angiotenzin-aldosteron sisteminin neyrohormonlarının sekresiyası güclenir. Mineral mübadilesinde iştirak eden aldosteron damar mecrasında su ve natriumun lengimesine sebeb olmaqla, damarlarda sirkulyasiya eden qanın hecmini daha da artırır ve AT-ni yükseldir.

Arterial hipertenziya zamanı qanın özlülüyünun artması neticesinde qan cereyanının süreti ve toxumalarda mübadile prosesleri zeifleyir. İntert damar divarları qalınlaşır, menfezleri daralır, damarların ümumi periferik müqavimetinin yüksek seviyyesi fikse olunur ve arterial hipertenziya geridönmeyen xarakter alır. Sonralar damar divarlarının keçiriciliyinin artması ve plazmanın hopması ile elaqedar elastofibroz ve arterioloskleroz inkişaf edir, bu da orqan toxumalarında ikincili deyişiklikler: miokardın sklerozu, hipertonik ensefalopatiya, birincili nefroangiosklerozla neticelenir.

Hipertoniya xesteliyinde orqanların zedelenme derecesi müxtelif olur, bu sebebden hipertoniyanın bir neçe klinik-anatomik variantları ayırd edilir.

Hipertoniya xesteliyinin tesnifatı
Hipertoniya

<< 1 [2] 3 4 ... 8 >>