ürekdöyünme, arterial tezyiqin labilliyi, psixonevroloji pozğunluqlarla (yüksek yorulma, yaddaş ve diqqetin azalması, heyecanlılıq, esebilik) tezahür edir. Vegetativ-damar distoniyasına uşaqlar ve yeniyetmelerin 12-29%-de rast gelinir.
Yetkin şexslerde vegetativ-damar distoniyası xroniki xestelikler, depressiya, stress, nevroz, kelle-beyin travmaları ve onurğa sütununun beyin şöbesinin travmaları, endokrin xestelikler, MBT patologiyaları, hormonal deyişikliklerin (hamilılik, klimaks dövrü) tesirinden yarana ve derinleşe bilir. Her bir yaş dövrü üçün vegetativ-damar distoniyasının risk amili konstitutsional irsiyyet hesab olunur.
Vegetativ-damar distoniyasının tesnifatı
Vegetativ-damar distoniyasının vahid tesnifatı indiye qeder işlenilib hazırlanmamışdır. Müxtelif müelliflerin fikrince vegetativ disfunksiya aşağıdakı kriteriyalar üzre ferqlendirilir:
Simpatik ve ya parasimpatik tesirlerin üstünlüyüne esasen: vegeto-damar simpatikotonik, parasimpatikotonik (vaqotonik) ve qarışıq tipli;
Vegetativ pozğunluqların yayılmasına göre: generalize olunmuş (eyni zamanda bir neçe sistemlerin orqanlarını ehate eden), sistemli (bir sistemin orqanlarını ehate eden) ve lokal (yerli) formalar;
Gediş xüsusiyyetlerine esasen: latent (gizli), paroksizmal (tutmaşekilli) ve permanent (daimi) gedişli;
Elametlerin ağırlıq derecesine göre: yüngül, orta ağır ve ağır gediş;
Etiologiyaya esasen: birincili (konstitutsional sebeblerle assosiasiyalı) ve ikincili (müxtelif patoloji veziyyetler fonunda yaranan) vegetativ-damar distoniyası.
Vegetativ-damar distoniyasının gedişini ağırlaşdıran tutmaların xarakterine göre simpatoadrenal, vaqoinsulyar ve qarışıq krizler ayırd edilir. Yüngül krizler monosimptom tezahürler xarakterize olunur, ifadeli vegetativ deyişikliklerle 10-15 deqiqe davam edir. Orta ağırlıqlı krizler polisimptom tezahürler, ifadeli vegetativ deyişikliklere malikdir, davametme müddeti 15-20 deqiqedir. Krizlerin ağır gedişi bir neçe gün erzinde müşahide olunan
»Xestelikler haqqinda umumi melumat
»Saglamliq, heyat bilgileri
»Oxu zalına keç