İshal (diareya) – tez-tez tekrarlanan, sulu necis ifrazıdır. Diareya adeten qarında ağrı, tenezm ve köple müşayiet olunur. İshal bağırsağın infeksion-iltihabi xesteliklerinin, disbakteriozun ve nevrogen pozğunluqların elameti ola biler. Bu sebebden ağırlaşmaların profilaktikasında esas xesteliyin diaqnostika ve müalicesi mühüm rol oynayır. Profuz ishal zamanı iri hecmde maye itkisi su-duz balansının pozulmasına getirib çıxarır. Bele hallarda ürek ve teneffüs çatışmazlığı yarana biler.

İshal haqqında ümumi melumat
ishalın sebebleri
İshal – bağırsaqda su ve elektrolitlerin sorulma prosesinin pozulmasından xeber veren elametdir. Qidalanma xüsusiyyetlerinden asılı olaraq, yetkin insan normada gün erzinde 100-300 qram necis ifraz edir. Bağırsaq motorikası güclendikde necis yumşala ve defekasiya tezliyi arta biler. Necisin miqdarı norma heddinde qaldıqda teşvişe esas yoxdur. Necis kütlelerinin hecmi 60-90% yükseldikde bele veziyyetler ishal kimi qiymetlendirilir.

Diareyanın keskin (2-3 hefteden çox çekmeyen) ve xroniki forması vardır. Xroniki ishal dedikde vaxtaşırı normadan artıq (sutkada 300 qramdan çox) necis ifrazına meyillik nezerde tutulur.


İshalın yaranma sebebleri
ishalın müalicesi
İfadeli intoksikasiya zamanı bağırsaq menfezine çoxlu miqdarda su ifraz olunur. Bu da necisi durulaşdırır. Sekretor ishal bağırsaq infeksiyalarında (enteroviruslar, veba), bezi derman preparatlarını ve bioloji aktiv elaveleri qebul etdikde emele gelir. Osmolyar ishal malabsorbsiya sindromu, osmotik aktiv maddelerin (işledici duzlar, sorbitol, antasidler ve s.) izafi istifadesi ile elaqedar yaranır. Bele hallarda diareyanın inkişaf mexanizminin esasında bağırsaq menfezinde osmotik tezyiqin yükselmesi ve osmotik qradiyent üzre mayenin diffuziyasının artması dayanır.

Diareyanın formalaşmasında bağırsaq motorikasının pozulması (hipokinetik ve hiperkinetik ishal) ve neticede bağırsaq möhteviyyatının hereket süretinin deyişmesi mühüm ehemiyyet kesb edir.

[1] 2 3 ... 5 >>