qurtulmuşdur.” Peyğemberin – sallellahu aleyhi va sellem – Allahdan – Taberake va Teale - başqası ile, xüsusile de küfr üzerinde ölmüş bir nefer ile and içmeyi qesd etmesi imkansızdır. Onun bu sözü sadece olaraq bedevinin sözüne teeccüb etmesinin elametidir ki, insanı teevvüblendiren şey hemişe istizam olunar ve and kelimesi (ereb dilinde) ilk defe tezim olunan bir şey üçün istifade olunmuşdur. Daha sonra istifadesi o qeder genişlenmişdir ki, hetta bu cür hallarda da istifade olunmağa başlanmışdır. Şair deyir:
فإن تك ليلى استودعتنيأمانة...فلاوأبي أعدائها لا أخونها
Leyla mene bir emanet tapşırmış olsa,
Düşmenlerinin atasına and olsun ki, ona xeyanet etmerem!
O, düşmenlerinin atasına and içmeyi qesd etmir, bu sadece olaraq teeccübün bir növüdür. Hedisi şerh edenlerin çoxu “atasına and olsun ki, qurtulacaq” sözlerinde nesxin olduğunu söyleyibler. Deyirler ki, onun – aleyhisselem – “Atalarınıza and içmeyin!” sözleri bu sözlerini nesx etmişdir. Lakin bu görüş sehih deyildir, çünki peyğemberin – sallellahu aleyhi va sellem – nesxden evvel Allahdan başqasına, kafirlerden bir qövme and içmesi sabit deyildir. Bele bir şey peyğemberin – sallellahu aleyhi va sellem – xarakterinden ne qeder de uzaq bir şeydir. Allaha and olsun ki, bele bir şeyi heç bir zaman etmemişdir ve ona yaraşan bir exlaq deyildir.
Alimlerden bir qrup İsmayıl bin Caferin revayetinde sehv olduğunu deyibler; “Allaha and olsun ki, eger doğru söylese qurtulmuşdur”[47] şeklinde olmalıdır. Bu görüş de inkar olunan bir görüşdür ve hifz etdiklerinde sabit ve adil olan ravilere qarşı bir etirazdır. Muslim “ez-zekat” kitabında peyğemberin – aleyhisselem – ondan “hansı sedeqe en efzeldir?” deyerek sual veren kişiye dediyi sözleri revayet etmişdir; dedi: “Atana and olsun ki, sene bildirecem ve ya sene xeber edecem!” Sonra hedisi zikr etmişdir.”el-Birr vas-Sile” (Xeyirxahlıq ve xoş münasibet)kitabında “xeyirxahlıq etmeyime ve ya xoş münasibet göstermeyime en layiqli kimse kimdir?” sualını vermiş kimseye

<< 1 2 3 [4] 5 6 ... 8 >>