10-John Locke (1632-1704)
18-ci esrin en ehemiyyetli materialist mutefekkirlerinden biri. Avropadaki ishiqlanma chaginin ilk qurucusu olaraq da bilinir. Locke, enene ve nufuzdan xilas olmaq lazim oldugunu , insan heyatina yalniz agilin beledchilik ede bileceyini ve hissi olaraq insanlarin bir melumata sahib olmadigini soyleyer. Bu dushunceleriyle de Locke Liberalizmin qabaqcili qebul edilir. Lockeye gore azadliqlar chox ehemiyyetlidir. Bir insanin azadligi , diger adamin azadligini mehdudlashdirdigi noqtede bitmelidir. Hokumetlere, insan azadligina ve muhakime musteqilliyine ehemiyyet verer. Dekartdan tesirlenmish amma dushunceleri ona hech bir zaman tam olaraq benzememishdir.
9-Epikuros(Epikur) 341-270
Exlaq Felsefesinin en ehemiyyetli mutefekkirlerinden biri. Felsefesinin ana fikri "xoshbextlik" . İnsan heyatinin temel meqsedinin "Xoshbextliye chatmaq"oldugunu qarshiya qoyar. Bu yol ona gore dogru "yol"dur. Mentiq de dogru yola gederken istifade edilmesi lazim olan bir vasitedir. Epikure gore insan tanri ve olum qorxusundan xilas olmalidir. İnsanlar da daxil, dunyadaki her sheyin atomlardan meydana geldiyini mudafie eder. Olunce de yox olunacagina inanar. Tanri ve olum ile elaqedar en ehemiyyetli sozu: "Olumden qorxmaq menasizdir, chunki yashadigimiz muddetce olum yoxdur, olum geldiyinde ise artiq biz yoxuq".
8-Zenon (Citium) 335-263
Siyahida olan diger adlara gore daha az tanish bir ad Kiprli Zenon. Amma o Stoa felsefe mektebinin qurucusudur. Stoa felsefesinde xoshbextlik xarici shertlerde axtarilmamali, tebiete uygun yashanmalidir. Ayrica Stoacilar dunya vetendashligini da mudafie ederler. Kiprli Zenona gore gerchek olan her shey maddedir. Zenon , kainatin hereket halinda olan bir madde oldugunu soyleyirdi. Bu madde de ateshdir. Atesh her yere girer ve dagilar. Tanriya inanar. Zenona gore Tanri tebietin ichindeki agil ve shuurlu gucdur. Ona gore insan ruhunun en yaxshi ifadesi "agildir".
7- İbn Sina 980-1037
İbni Sina
»Oxu zalına keç