sebeb oldu. Hüceyre nezeriyyesi sitoloji tedqiqatları daha da genişlendirdi. 1838-ci ilde botanik M.Şleyden (1804 — 1881) ve zooloq Teodor Şvann (1810 — 1882) terefinden hüceyre nezeriyyesi esaslandırıldı. Bu ise tebiet elmlerinin inkişafında bir dönüş yaratdı. Hüceyre nezeriyyesine göre:
1.Hüceyre bütün canlı orqanizmlerin en kiçik quruluş ve inkişaf vahididir.
2.Bütün birhücyereli ve çoxhüceyreli orqanizmlerin hüceyreleri quruluşuna, kimyevi terkibine ve maddeler mübadilesine göre homoloqdur.
3. Her bir yeni hüceyre ana hüceyrenin bölünmesi neticesinde emele gelir.
Tedqiqatçıların ekseriyyeti hüceyrenin bölünmesi üzerinde işlemeye başladılar. Remak amitoz bölünmeni, Fleminq heyvanlarda ve Strasburger bitkilerde mitoz bölünmeni keşf etdiler. Artıq bioloji problemlerin tedqiqi hüceyre seviyyesinde aparılmağa başladı.
Orqanizmlerin çoxalmaları cinsi hüceyrelerle (spermatozoid, yumurta hüceyre) ile elaqedar olub, irsi elametleri nesilden-nesle ötürürler. Bu baxımdan sitologiya bir çox elmlerin (genetikanın, embriologiyanın, histologiyanın, patoloji anatomiyanın ve mikrobiologiyanın) esası hesab olunur.
1892-ci ilde Hertviq «Hüceyre ve toxumalar» adlı monoqrafiyasını neşr etdirmekle biologiyanın serbest bir sahesi kimi sitologiyanın esasını qoydu. Müasir sitologiyanın sitogenetika, hüceyre fiziologiyası, sitokimya, molekulyar biologiya kimi bir sıra saheleri mövcuddur.
Hüceyre. Hüceyre canlı orqanizmlerin kiçik hisseciyi olmaqla, bir-biri ile elaqeli tam sistem emele getirir. Formasına, quruluşuna, ölçüsüne, funksiyasına göre hüceyreler ferqlenirler. Lakin istenilen hüceyre üç hisseden qılaf, sitoplazma ve nüveden ibaretdir. Onun sitoplazmasında sepelenmiş halda orqanoidler yerleşir. Bunlara endoplazmatik şebeke, ribosomlar, mitoxondriler, lizosomlar, Holci kompleksi, hüceyre merkezi, plastidler, hereket orqanoidleri ve hüceyre töremeleri aiddir.
Nüvenin yerleşmesine göre hüceyreler prokariot ve eukariot formalara bölünür. Prokariotlara bakteriya ve
»Oxu zalına keç