danishasan?» deye onu mezemmet etmishdi. Qoca serkerde taleyin, qismetin yazisina inanmali idi. Enen qalxmali, qalxan enmeli idi. Nece? Ne zaman?..
Rusiya feci gunler yashayirdi. CHar Peterburqdan her sheyi arxivin, hetta I Pyotrun Senat meydaninda olan atli heykelinin de evakuasiya edilmesi barede serencam vermishdi.
Bele halda gunahi yixmaga bir gunahsiz boyun axtarirdilar. Her kohne tarixcheler eshilib arashdirilirdi. Peterburqa — panika ichinde chabalayan paytaxta Filideki herbi shuranin protokolunu da teleb edirdiler. Lakin char qoca esgeri bash komandanliqdan chixarmaga curet etmirdi. Muasirleri, daha dogrusu o gunun shahidleri Kutuzov haqqinda deyirdiler ki, «onun bir hereketsiz gunu min qelebeye deyer!»
Qoca esgerinse ozu susurdu, onun zarafatla bir vaxt dediyi «Serkerdenin bashini qoydugu yastiq da onun fikirlerini bilmemelidir» sozlerini xatirlayib bu susmagin qizil oldugunu derk edirdiler. Amma berk fikir chekirdi… Ve sonra gelen olumun sebebi de bu «gozel» fikir oldu.
O bilirdimi ki, inam ve sevgiyle yanashi Napoleona qelebe chalan rus shaxtasi da olacaqdi?! İndi bu shaxta chox yerinde ve vaxtinda zuhur etmishdi. Kutuzova xalq komek edirdi. Qachan dushmeni qovub haqlayan xalq indi-indi curete gelen qoshunu da qabaqlayirdi. Yalin elle bele indi yixilan dushmeni doyurdu.
Xalq yaba goturub, pas tutmush deryazini itileyib axin-axin axishib dushmen qabagini kesirdi, chayin buzunu sindirib ellerine kechen fransizi buz deshiyinden suya salib bogurdu.
SHaxta qilinc kimi kesir, qezebden qudurmush xalq yatmali oldugu uzun aylarin «qish yuxusu»ndan silkinib heyasiz dushmeni ayagi tutduqca, qilinci kesince qovmaq isteyirdi. Bu dushmen ona gore heyasiz idi ki, kechen yuzilliyi bashdan-basha uzaq yad torpaqlarda kechiren istila eden, chalan-bichen rusun oz vetenine ayaq qoymushdu.

...Nehayet Kutuzov dushuncelerden bashini qaldirir, vaxtin chatdigini anlayirdi. Fransiz elchisinden muharibenin qurtarmasi barede Napoleonun devetini etinasizliqla dinleyib «Nece

<< 1 ... 4 5 [6] 7 >>