Edqar Allan Po.-Qızıl ölümün maskası
“Qızıl ölüm“ çoxdandır şeher ehlini qırırdı. Heç bir hücum bele qorxunc, bele öldürücü
olmamışdı. Keskin sancılar, baş fırlanmaları, sonra da gözleri boğan qanaxmayla ölüm.
Qurbanın bedeninde, xüsusile üzünde görünen qızılı lekeler onu dostlarının kömeyinden,
sevgisinden uzaqlaşdıran xesteliyin ilkin izleri idi. Xesteliyin üze çıxması, güclenmesi ve
bitmesi yarım saatlıq işdir.
Amma kral Prospero xoşbext idi, üreklıydi, ağıllıydı. Ölkesindeki xalqın yarıdan çoxu
xestelikden qırıldıqca saraydakı cengaverler ve lediler arasından sağlam ve şen olan min
neferi hüzuruna çağırdı. Onlarla birlikde qala kimi bir monastra, uzaqlara getdi. Çox
möcüzeli, böyük ve qeribe tikiliydi bu monastr. Kralın qeyri – adi zövqünden xeber
verirdi. Hündür, güclü divarlarla ehate olunmuşdu. Qapılar demirden idi. Gelenler
qapılardan içeri girdikden sonra demirçiler çağrıldı ve qapılar tamamile bağlandı.
Meqsed, içerdekilerin ümidsizlik ve ya her hansı çılğınlığa tutulub çöle çıxmaq ve ya
içeri girmesinin qarşısının alınması idi. Monastr erzaqla tam doldurulmuşdu. Bu tedbirler
görüldükden sonra saraylılar meydan oxuya bilerdiler hücuma. Qoy çöldeki dünya öz
başına çare qılsın. Bu dövrde yas tutmaq, sızlamaq axmaqlıqdı. Kral eylence, kef üçün ne
lazımdısa hamısını toplamışdı bura: musiqiçiler vardı, müğenniler vardı, reqqaslar vardı,
gözeller vardı, şerab vardı. İçeride bütün bunlar ve etibarlılıq vardı. Çölde ise „Qızıl
ölüm“.
Monastra yerleşenden beş, ya da altı ay sonra, „Qızıl ölüm“ün bir az durğunlaşdığı
dövrde Kral Prospero ağlın almayacağı qeder gözel ve böyük maskarad teşkil etdi. Her
cür duyğunu oyadacaq bir tedbir idi bu. Amma evvel size salonları gösterim. Bunlar
hamısı aşağı metebede yerleşirdi, biri de kralın öz otağı idi. Otaqlar hamısı iç – içe,
qarışıq idi. Qapıları kenara çekmek mümkün olsaydı ortada uzun dehliz aşıları. Kralın
qeyri adi, gözel şeylere olan düşkünlüyünün neticesi idi bu.
»Eserler ve Edebiyyat Gecesi
»Oxu zalına keç