ölümün daim xatırlanması) insanların üreyini ülvi hisslerle doldurur, heyatı
qiymetli nemete çevirir. Mövcudluğun ebedi olmadığını derk eden insanlar özlerini buna
uyğun aparırlar. Onlar atdıqları her addımın sonuncu ola bileceyini anlayırlar. Ele bir
sima yoxdur ki, onun cizgileri insanın yuxuda gördüyü ve tezlikle unutduğu diger simalar
kimi yaddaşlardan silinmesin. Öleri insanlarda her şeyin yerinin heç ne ile doldurulmsı
mümkün olmayan evezsiz deyeri var. Ölümsüzlerde ise bunun eksine olaraq her bir
hereket (ve her bir fikir) artıq keçmişde itib-batanların, yaxud gelecekde insanı deli
heddine çatıracaq derecede baş verenlerin eks-sedasıdır. Ele bir şey yoxdur ki, heç neyi
göstermekden usanmayan güzgülerde artıq onun eksi olmasın. Ölümsüzler üçün heç ne
bir defe olmur, heç ne öz eledüşmezliyi ile qiymetli deyil. Qem, qüsse, adet-enenelerin
müqeddesleşdirdiyi keder Ölümsüzler üzerinde ağalıq ede bilmir. Biz Homerle Tanjer
qapıları önünde ayrıldıq. Deyesen, heç vidalaşmaq da yadımıza düşmedi.
Men yeni çarlıqları ve imperiyaları gezib dolaşdım. 1066-cı ilde Stemford körpüsünde
vuruşurdum. Amma kimin terefinde olduğumu xatırlamıram. Ya orada öz ölümünü tapan
Hapoldun, ya da hemin döyüşde ingilis torpaqlarının altı fut, yaxud da bundan bir az artıq
hissesini feth eden Xarald Xadradın yanında idim. Müselman tarixi ile hicri VII esrde
Bulaq şeheri yaxınlığında indi unutduğum dilde, xatırlaya bilmediyim elifbada
Sindibadın yeddi seyahetini ve Bürünc şeherin tarixini qeleme almışdım. Semerqendde,
hebsxananın heyetinde defelerle şahmat oynadığım yadıma gelir. Bikanerde
müneccimlikle meşğul olurdum. Bogemiyada da eyni peşeni davam etdirirdim. 1638-ci
ilde Kolojvarda idim. Sonra Leypsiqe getdim. Aberdinde olarken 1714-cü ilde kitabçıdan
Aleksandr Popun altı cildlik „İliada”sını aldım. Yadımdadır ki, bu kitab tez-tez oxuyur ve
böyük zövq duyurdum. 1729-cu ulde Popun kitabı haqqında bir ritorika professoru ile
mübahisemiz düşdü.
<< 1 ... 13 14 [15] 16 17 18 >>
»Eserler ve Edebiyyat Gecesi
»Oxu zalına keç