şüaları kimi işıq saçırdı. Men dayandım.
Yeqin bu qadının derdi dözülmez idi. Üzünü ellerile örtüb heykel kimi donub qalmışdı. Gözlerine çökmüş qaranlıq onu derd alemine, xatireler dünyasına aparmışdı, ele bil ölmüş ezizinin derdinden özü de ölmüşdü. Sonra duydum ki, o ağlamağa başlayır, çiyinleri hezin-hezin silkelenirdi.
Evvelce astadan ağlayırdı, sonra boynunu ve çiyinlerini esdire-esdire ucadan ağladı. Birden gözlerini açdı, göz yaşlarının arasından ürkek baxışlarla etrafına nezer saldı, ele bil qorxulu bir yuxudan ayılmışdı. Menim ona baxdığımı görüb azacıq utandı, yeniden üzünü ellerile örtdü. Hönkürtüleri süstleşdi, başı yavaş-yavaş qebre teref eyildi. Alnını qebre söykedi, şalı eziz qebrin ağ künclerini örtdü. O inildeyirdi. Sonra taqetsizleşdi, üzünü qebre söykeyib süst qaldı, huşunu itirdi.
Men ona teref qaçdım, ellerini elime alıb döyecledim, göz qapaqlarını üfürdüm ki, ayılsın. Eyni zamanda qebrin üzerindeki yazını oxuyurdum. Yazı çox sade idi: «Burada deniz piyada qoşunu kapitanı Lui-Teodor Korrel defn edilib. Tonkinde düşmen terefinden öldürülüb. Ona dua oxuyun».
Merhum bir neçe ay evvel ölübmüş. Gözlerim yaşardı, qadını ayıltmaq üçün daha ciddi cehd gösterdim. Meqsedime nail oldum, o ayıldı. Men berk heyecanlanmışdım, özünüz bilirsiniz ki, pis adam deyilem, özüm de cavanam, heç qırx yaşım yoxdur. Onun ilk baxışından anladım ki, nezaketli qadındır, mene teşekkür edecek. Bele de oldu. Gözleri yeniden yaşla doldu, hıçqıra-hıçqıra mene öz taleyinden ve zabitin Tonkinde helak olmasından danışdı. Evlendikleri günden birce il keçibmiş, eri onu sevib evlenibmiş, qadın atadan da, anadan da yetim imiş, cehizi çox deyilmiş.
Men onu ovundurdum, ürek-direk verdim, qolundan tutub ayağa qaldırdım. Sonra dedim:
- Burada qalmayın, gedek.
O, mızıldadı:
- Getmeye halım qalmayıb.
- Men size kömek ederem.
- Sağ olun, cenab, xeyirxah adamsınız. Siz de qebir üstüne gelmisiniz?
- Beli xanım.
- Qadındır?
- Beli, xanım.
-
»Oxu zalına keç