uzun qış gecelerinde Eşrefle etdiyim maraqlı söhbetlerin sayesinde öyrendim ki, hemen bu Arife xala atamın en böyük isteyinin heyata keçmesi yolunda engel olub. Anamın vefatından qısa bir müddet keçer-keçmez belke de keçmiş günahını yumaq isteyen atam yeniden evlenmek, özü de qonşuları Periye evlenmek fikrine düşerken heç kim yox, ele Arife xalası onu bu emelinden daşındırıb.
– Alı, bax, sene ne deyecem?! Bu daşı eteyinden töksen, yaxşıdı. Balaların körpedi, yazıqdı, bundan bulara ana olmaz. Baxan deyer, dilsiz-ağızsızdır. Amma bunun fikri özünde deyil, heç deyil. – Sonra ise atamın daşa dönmüş üzüne diqqetle baxaraq biz eşitmeyek deye sesini qısıb gözlerini de nedense berelderek son zerbesini endirmişdi. – O gece sen toyamı getmişdin, sehere yaxın qayıdıb geldin ha, men bax, bu gözlerimle bunları samanlıqdan çıxan yerde gördüm.
Atamdan bir müddet ses-semir çıxmayıb. Handan-hana o, udqunub keyimiş bir sesle:
– Samanlıqdanmı çıxan yerde? Bizim samanlıqdan?? – deye soruşub.
– Samanlıqdan, samanlıqdan. Sen toya geden gece. Zülmet geceydi, Alı, yadındamı? Amma ayın ağappaq işığı düz bunların üstüne düşmemişdimi, düşmüşdü. Bu özü irelide, telese-telese gedirdi, ele bil, qovanı vardı. Zaman da arxasınca yavaş-yavaş gelirdi, cüllüt boynunu dartıb şübheli-şübheli o yan bu yana boylanırdı. Meni görmediler.
Arife xalanın sesinde sirli bir aheng vardı, neydi, atam çaşqın qalmışdı, dinib-danışmırdı. Xüsusile, arvadın ay işığını şahid getirmeyi atama yaman pis tesir elemişdi.
Samanlıq dediyi yer qoyun-quzunun vaxtile saxlandığı tövle idi. Heyetin dal terefindeki böyük, her halda o zaman bize böyük görünen bu tövlede indi qoyun-quzu saxlanmasa da, bütün tövle hemişe başdan-başa samanla döşenmiş olardı.
– Bizim bu samanlıqda ha? – Atam çaşqın bir halda elini samanlığa teref uzadaraq sualını tekrar eleyib.
– Eh, eh, eh… inanmırsan, sen mene, Alı, inanmırsan.
Hemen gece atam, heqiqeten, qonşu kende toya getmişdi. Anam ölenden sonra ilk defeydi, toya
»Oxu zalına keç