Xorxe Luis Borxesin hekayesini teqdim edir.
Özge
Bu ehvalat 1969-cu ilin fevral ayında Bostonun şimalında, Kembricde baş verdi. Hemin ehvalatı derhal yazmadım, çünki isteyim ağlımı itirmemekden ötrü baş vereni unutmaqdı. İndise, 1972-ci ilde, mence, o barede danışmasam, oxucular bütün bunların hamısını uydurma sayarlar, ötüb-keçen illerse, ola bilsin, meni de o ehvalata eyni cür münasibet beslemeye mecbur eleyer.
Hemin meqamda çox şeyler yaşadım, amma sonra, yuxusuz gecelerde daha ağırdı. Bu, heç de o demek deyil ki, baş verenler barede hekayet başqalarını heyecanlandıracaq.
***
Seher saat onuydu. Çarlz çayının qırağında oturacağın söykeneceyine yayxanıb eyleşmişdim. Sağda, menden beş yüz metr uzaqda hündür qülle vardı - heç indi de nece adlandığını bilmirem. Boz-bulanıq suyun üzeriyle kele-kötür buz parçaları axırdı. Çay şübhesiz, zaman barede fikirler doğururdu. Heraklitin yaratdığı minillik obrazı. Geceni sakit yatmışdım: axşam mühazirem deyesen, telebeleri tutmuşdu.
Etrafda ins-cins yox idi.
Qefilden mene ele geldi (psixoloqlar bunu ümumi yorğunluqla izah eleyirler) ki, artıq bir defe buna oxşar şeyler görüb hiss elemişem. Böyrümde kimse oturacaqda eyleşdi. Men tek qalmaq isteyerdim, amma qanacaqsız sayılmaqdan qorxub yerimden qalxmadım. Özge fitde nese çalmağa başladı. Bu seherin ilk sarsıntısını duydum: o, Elias Requlesin «Köhne koma» Argentina mahnısını fitde çalır, yaxud çalmağa cehd (eşitme qabiliyyetim o qeder yaxşı deyil) eleyirdi. Motiv meni artıq mövcud olmayan heyete apardı, yaddaşımda lap çoxdan ölmüş Alvaro Melian Lafinuru canlandırdı. Sonra onuncu illerde oxunan sözler de eşidildi. Ses Alvaronun sesine oxşamırdı, amma oxuyan açıq-aşkar Alvaronu yamsılayırdı. Bu sesi qorxu içinde tanıdım.
Qonşuma yaxın oturub dedim:
- Senyor, uruqvaylısınız, yoxsa argentinalısınız?
- Men - argentinalıyam, amma on dörd yaşından Cenevrede yaşayıram, - cavab verdi.
Sonra uzun sükut çökdü. Ondan yene soruşdum:
- Malanyu, nömre on yeddi,
»Oxu zalına keç