Cerom Klapka Ceromun hekayesini teqdim edir.
Ecnebileri niye sevmirik...
Anadangelme neciblik - ecnebinin ingilisden üstünlüyü bundadır. İngilisin tayı deyil ecnebi: yalandan özünü necib adam kimi göstermeye can atmaz o.
Ecnebi olan kes, her yeni il erefesi, «bundan bele daha yaxşı adam olmaq» barede özü-özüne söz vermeye, sonra da bu vedine, uzaqbaşı, yanvarın ortalarınacan sadiq qalmağa verdiş etmeyib. Çünki o, ele bütün il boyu öz necibliyindece qalır.
Eger ecnebiye «tramvaya yalnız sağ terefden minib-düşmek olar» deyilibse, sol terefden de minib-düşmeyin mümkünlüyünü dünyasında ağlına getirmez.
Bir defe Brüsselde tramvaya minib-düşmek qaydalarını pozan ecnebinin başına neler geldiyini öz gözlerimle gördüm:
Evvela, onun yaxınındakı qapı açıq idi. Üstelik, o biri terefdeki qapının önünde ekipaj üzvleri sıralanıb, aranı kesmişdiler.
Eger minmek üçün vaqonun eks terefine herlenmeli olsaydı, çatdırmaya bilerdi.
Ele konduktor üzünü o yana çeviren kimi, «dostumuz» tez yuxarı atılıb vaqonda özüne yer tutdu. Teze sernişini görende konduktoru heyret bürüdü. «Bu hardan peyda oldu bele?» Axı giriş qapıları nezaret altındaydı, tramvaya bele bir adam minmemişdi.
Bir az sonra konduktor işin ne yerde olduğunu anladı, ancaq yene de hemvetenini bu cür ağır cinayetde günahlandırmağa qıymayıb, sebrli davrandı. Meseleni aydınlaşdırmaq üçün sernişinin özünü danışdırdı: onun qefil burda bitmesi hansısa möcüzeninmi, yoxsa adi bir günahınmı neticesidir?
Sernişin emelini boynuna aldı. Hirslenmekden daha çox, meyus olan konduktor ona tramvaydan düşmesini teklif etdi.
Öz vaqonunda bele edebsizliye göz yuma bilmezdi! Sernişin eşitdiyine emel etmek istemeyende konduktor tramvayı saxladıb, polis çağırdı.
Adetleri üzre, polisler de ele bil yerden pırtlayıb çıxdılar, tez öz reislerinin –belliydi ki, polis serjantıdır – arxasında sıraya düzüldüler. Serjant konduktorun dediyine evvelce heç cür inana bilmedi.
Belke de sernişin birce kelme deseydi ki,
»Oxu zalına keç