ya114 [Off] (12.01.2011 / 01:26)
Yunis Peygember ve Baliq.



Decle ve Ferac caylari arasinda, indiki Iraq erazisinde, Neyneva bolgesinde ehalisinin sayi yuz min neferi ashan boyuk bir qebule yashayirdi. Bu qebile Allahi tanimir, butlere perestish edirdi. Hemin qebilede Yunis adli bir nefer var idi. PEYGEMBERLER bu defe Yunis Peygember ve onun bashina gelen maraqli ehvelatdan behs edir...

" Metta oglu Yunis"
Tarixciler Yunisin nesil-necabetihaqqinda genish me;lumat vermirler. Amma adinin Metta oglu Yunus" olmasi hamiliqla qebul edilir. Qeyd edilir ki, o israil ogullari peygemberlerdendir ve soyu Yequb Peygemberin ogullarindan Bunyamine gedib cixir. Be'zi alimler Mettanin onun atasi deyil. anasinin adi oldugunu soyleyib. Bu baximdan, Hezret Isa ve Hezret Yunisden bashqa hec bir peygember anasinin adiyla gosterilmeyib. Yunis gozel exlaqi, yumshaq xasiyyeti, xeyrxahligi ile secilirdi, hami ile mehriban davranir, hec kesi incitmirdi.

Butlerle "muharibe"
Allah Yunisi oz qebilesine peygember te'yin etdi.
Yunis insanlari Tek Allahliga iman getirmeye, butlere perestishden cekinmeye cagirirdi,deyirdi ki, butler insanlarin duzeltdiyi aciz eshyalardi, onlar hec kese yardimci ola bilmez.
Alemleri yashadan ve yashadan tek olan Allahdir ve insanlar yalniz Ona ibadet etmelidirler. Ancaq Yunisin sozleri fayda vermirdi. Camaat butleri terk etmirdi. Onlar Yunisi agilsiz adlandirirdilar. Umumiyyetle Peygemberler gonderildikleri camaat arasinda tekallahligi teblig edende, insanlari Allaha dogru cagiranda eyanlarin muqavimetile uzleshirdiler.
Qur'anda (sure 34, aye 34) oxuyuruq:"Biz her hansi bir memlekete (kafirleri Allahin ezabi ile) qorxudan bir peygember gonderdikde, onun naz-nemeti icinde yashayan zengin bashcilari ancaq "Biz sizinle gonderilenleri (Allahin buyurduqlarini, mocuzeleri) inkar edirik!-dediler".
Nehayet, Yunis Peygember insanlarin qaba davranishlarindan ve kor-korane inandiqlarindan bezdi. O, camaata ve'd etdi ki, meneviyyatsiz heyatlarini davam etdirseler, Allah onlara bela gonderecek. O, Allaha iman getirmekden boyun qacira bu qovme uc gun sonra belaya ducar olacagini soyledi ve qebileni terk etdi. Be'zi revayetlere gore ise butperestler Yunisin tekallahliliq cagirishina qezeblenerek, onu el-obadan bash goturub getmeye mecbur etdiler. Yunis Peygemberde oz missiyasini sona catdirmadan orani terk etdi.

Sonraki peshmanciligin faydasi oldu.
Yunis uzaq olkelere uzen gemilerin birine minib gedirdi. O ele zenn edirdi ki, daha peygemberlik ede bilmeyecek ve onun sozune hec kes qulaq asmayacaq. Hedislerde bildirilir ki, Yunis evini terk etdikden sonra onun qebilesine bela uz verecekdi. Lakin Peygembere qarshi qaba davrandiqlarina, onu el-obasindan qovduqlarina gore onlar cox narahat oldular, Allaha yalvarirdilar ki, bela nazil olmasin. Allahin qezebinden qorxuya dushen bu qovm bela gelmezden once tutduqlari bu ishden peshiman olub, tovbe etdiklerinden, Allah oz lutfunu gosterdi ve ezab gondermedi. Rebbimiz Qur'anda (sure 10, aye 97) buyurur:"Ezab gelmekde ise Yunisin ummetinden bashqa iman getirib imani ozlerine fayda vere bilen bir memleket ehli vardimi? (Yunisin ummeti) Iman getiren zaman onlari dunyadaki rusvayciliq ezabindan qurtardiq ve onlara bir muddet (omurlerinin axirinadek) gun-guzaran verdik"Yunisin mindiyi gemi denize cixdi.Cahilden xeyli aralanmishdilar ki, denizde mohkem firtina qopdu. Neheng dalgalar gemini pyuncaq kimi o yan, bu yana tuturdu. Gemini idare eten denizciler butperes idiler, her kes dehshet icinde idi. Onlar bir Allaha deyil, coxlu "tanrilara" siteyish edirdiler. Ele fikirleshirdiler ki, yerin goyun , denizin ayri ayri tanrilari var; bu tanrilar qezeblenende felaket bas verir. Umumiyyetle, firtina qopanda onlar ele dushunurduler ki, deniz Tanrisi gemidekilerden hansi birinese qezeblenib, onu oldurmek isteyir. Ona gore de her defe firtina bashlayan kimi, "gunahkarlari" tapmaq ucun gemideki adamlar arasinda pushk atirdilar. Pushk her kimin adina cixardisa, onu tutub suya tullayirdilar. Inanirdilar ki, guya bu yolla deniz tanrisi sakitleshecek.

Allah qebul etsin.

Bu defe de firtina qopanda pushk atildi. Pushk Yunisin adina cixdi. Onu "bedqedem" adam hesab edib, denize tullamaq istediler. Yunisden hansi gunah sahibi oldugunu xeber aldilar ve o, bashina gelenleri danishdi. Bu zaman gemidekiler Yunisi denize atmaq fikrinden donduler. Rvayete gore, yeniden pushk atdilar ki, basqa birisini denize atsinlar. Amma yeniden pushk Yunise dushdu. Nehayet, Yunis gemidekileri xilas etmek ucun fedakarliq edib te'kidle bildirdi ki, gemidekilerin nicat tapmasi ucun mehz ozu denize atilmalidir. Yunis Peygember tarixe boyuk bir me'nevi ders kimi dushecek addim atdi.
Madam ki, insanlarin xilas olmagi ucun menim olumum teleb olunur, men fedakarliq edib, onlarin heyati namine ozumden kecmeye haziram!...
Peygemberin tekidiyle onu denize atdilar. Amma Allah oz Peygemberini bogulub olmeye qoymadi. Neheng bir Naqqa baligi (balina) agzini acib, Yunisi diri-diri uddu. Yunis sag-salamat halda baligin me'desine dusdu. O bir nece gun baligin qarninda qaldi. Bu muddetde coxlu dua ve tovbe etdi. Hemde nezir etdi ki, xilas olsa, yene oz qebilesine donecek ve onlari imana getirene kimi yorulmadan calishacaq. Allah onun duasini qebul etdi. Baliga emr olundu ki, Yunisi sag-salamat sahile cixarsin. Neheng baliq uzub sahile yaxinlashdi. Bashini sudan kenara cixarib agzini acdi, Yunisi ehmalca sahile qoydu. Peygember Allahi zikr edib Ondan bagishlanma dileyirdi.
Qur'anda (sure 21, aye 87-88) oxuyuruq.: "Zun-Nuru (baliq sahibi Yunisi) da xatirla! Bir zaman o (qebilesine) qezeblenerek cixib getmish ve (Bize xosh gelmeyen bu sebrsizliyine gore) onu mohnete ducar etmeyeceyimizi ( gucumuz, yaxud hokmumuzun ona yetmeyeceyini) guman etmishdi. Amma sonra qaranliqlar icinde (baligin qarninda; gecenin, yaxud denizin zulmetinde); "(Perverdigara!) Senden bashqa hec bir tanri yoxdur. Sen paksan ve muqeddessen! Men ise, heqiqeten, zalimlardan olmusham (emrine qarshi cixaraq ozume zulm etmishem)",- deyib dua etmishdi. Biz onun, (Yunisin) duasini qebul buyurduq ve ( baligin qarnindan cixartmaqla) onu qemden qurtardiq. Biz mominlere bele nicat verdik!"

Nehayet, o an yetishdi!
Quruya cixdiqdan sonra, Yunis Peygember oz nezrini yerine yetirdi. Qebilesine donub bash veren ehvelati danishdi, onlardan Allaha iman getirmelerini istedi. Adamlar Yunisin bashina gelenleri eshidende anladilar ki, o, heqiqeten Peygemberdir.
Onlar basha dushduler ki, Allah Yunis Peygemberi baligin qarninda diri saxlayib, sonra xilas etmeye yalniz Allah qadirdir, butler yox! Ve artiq menevi baximdan da Yunisi bir Peygember kimi qebul etmeye, Allaha semimi qelbden iman getirmeye hazir idiler.
Belelikle, butun qebile Yunise qoshulub Allaha iman getirdi. Yunis peygember uzun omur yashadiqdan sonra vefat etdi. Onu Iraqin Mosul sheherinde basdirdilar.
Qur'an ne deyir?
Yunisin ehvalati Qur'anda (sure 37, aye 139-148) bele tesvir edilir:"... Bir zaman o (Yunis) , dolu bir gemiye qacmishdi.
(Gemide onlar) pushk etmish ve (pushk ona dushduyu ucun) meglub edilenlerden olmushdu. (Yunis Allahin izni olmadan qovmunu terk edib getmeyine gore) ozunu qinayarken ( denize atilarken) baliq onu udmushdu. Eger o, (Allahi) cox tesdiq edenlerden olsaydi, yeqin ki, baligin qarninda qiyamet gunune qeder qalardi.
Nehayet, o xeste oldugu halda onu bosh bir yere (sahile) atdiq. Ve (bashi) ustunde (ona kolge salmaq ucun ) iriyarpaqli bir agac bitirdik. Biz onu yuzmin nefere ve daha cox kimseye Peygmber gonderdik.
Nehayet, onlar ona (Yunise) iman getirdiler ve Bizde onlara mueyyen vaxtadek (omurlerinin axirina kimi) gun-guzeran verdik."


Yunis

Hezret Yunisin adi Qur'anda "Nisa","En'am" ve "Seffat" surelerinde cekilib. Onun adina ayrica bir "Yunis" suresi de nazil olub. Qur'anin 4 yerinde Yunis Peygember haqda sohbet acilir.
Bundan bashqa, 2 yerde de leqebleriyle onun haqda danishir. " Baliq sahibi" me'nasini ifade eden "Zunnun" (sure 21, aye 87-88) ve " Sahibul-Nut" (sure 68) leqebleridir.
Hezret Yunis tarixe bir fedakar bir Peygember kimi dushub. Ustelik onun "baliq ehvalati" Allahin her sheye qadir oldugunu bir daha numayish etdiren ibretamiz hadise kimi insanlarin yaddasina qizil herflerle yazilib.