diger terbiyeçileri yalnız Allahdan yardım almaqla bir iş göre bilirler. “Tekvir” suresinin 29-cu ayesinde oxuyuruq: “Alemlerin Rebbi istemeyince siz isteye bilmezsiniz.” “Nisa” suresinin 29-cu ayesinde buyurulur: “Allah istediyini pak eder.” “Ali-İmran” suresinin 164-ci ayesinde buyurulur: “(Peyğember) onları pak eder, onlara kitab ve hikmet öyreder.” “Şems” suresinin 9-cu ayesinde ise bele buyurulur: “Nefsini temizleyen nicat tapdı.” Son üç ayeden görünür ki, insanın terbiyesi Allah ve onun resulundan, elece de insanın özünden asılıdır. Bu işde Allah müsteqil, peyğember ve insan ise Allahın icazesi ile fealiyyet gösterir. Ef`ali tövhidin me`nası budur.
Demek, ağac öz terbiyesinde bağbana müqavimet göstere bilmediyi halda insan öz terbiyesinde azaddır. İnsanın qelbini zorla hansısa istiqamete yöneltmek qeyri-mümkündür. Zorla görülen işde kamillikden söhbet gede bilmez. İnsanın kamilliyi doğru yola buxovlanmasında yox, doğru yolu öz isteyi ile seçmesindedir.
İnsanların terbiyesi ile meşğul olan şexs evvelce kamilliye maraq oyatmalıdır. Eger o, terbiye etmek istediyi şexsin diqqetini yaxşılığa yönelde bilse müveffeq ola biler. Bütün insanların fitretinde yaxşılığa meyl var. Terbiyeçinin işi yatmış fitreti oyatmaqdır. Eger insanın fitretinde bu meyl qoyulmasaydı onu kimse terbiyelendire bilmezdi. Tebii ki, insan meyli çekmeyen bir şeye deyer vere bilmez.
Demek, insanın tezkiyesi, terbiyelenmesi üçün ona ele bir şerait yaratmaq lazımdır ki, onda kamilliye heves yaransın.
2. Özünüterbiye mümkündür. İnsanın terbi-yesinin ağacın terbiyesinden mühüm bir ferqi insanın özünüterbiye qabiliyyetidir. İnsan ağacdan ferqli olaraq özü üçün tekamül şeraiti yarada biler. İnsan terbiyeçinin kömeyi olmadan öz zehmeti hesabına terbiyenin müeyyen mer-helelerini tekbaşına qet ede biler. Müsteqil şekilde elm öyrenmek mümkün olduğu kimi, müsteqil şekilde terbiyelenmek de mümkündür. Müellim ve terbiyeçinin rolu inkarolunmazdır. Amma söhbet ondan gedir ki, insan oturub müellim ve

<< 1 ... 4 5 [6] 7 >>