şekle salınıb.
Abideni müdafie istehkamı
saymayanlar da var
Onu da qeyd edek ki, Qız qalası
adlı abidelere Yaxın Şerq
ölkelerinin bir çoxunda da
tesadüf edilir. Bu ad altında
tikilen qalaların esas xüsusiyyeti
onların deniz ve çay sahillerinde
hündür yerlerde tikilmesidir.
Abidenin müdafie istehkamı
olduğu fikrine qarşı çıxanlar da
var. Onların fikrince, abidenin
«mağzal» adlanan aşırımları
(kiçik pencereleri), feodal
qalalarındakı mağzallardan
tamamile ferqlenir. Evvela,
bunlarda yuxarıdan ox atmaq,
yanacaq tullamaq üçün maillilik
nezere alınmayıb. Alimlerin
bezilerinin fikrince, pilleken olan
terefin fasadında qoyulmuş yarıq
şekilli pencereler mertebeleri
işıqlandırır, onlar içeriye doğru
genişlenerek mağzala oxşar şekil
alırsa da, her halda, müdafie
meqsedi daşıdığı şübhelidir. Qız
qalasının qapısı üstünde,
müdafieye daha çox ehtiyacı olan
yerde bir dene de olsun mağzal
qoyulmayıb. Abidenin daxili
quruluşu da orada davam ede
bilecek mühasireni keçirmek
üçün lazımi yaşayışa imkan
vermir. 12 metr hündürlükden
başlayaraq abidenin xarici sethi
yuxarıya doğru bir-birini evez
eden eheng mehlulu ile
doldurulmuş ağ ve qara
kemerlerle qurşanıb. İndi hemin
ağ zolaqlar çox yerde tamamile
tökülüb ve hörülüb, sethi girintili-
çıxıntılı şekil alıb. Mütexessisler
hesab edir ki, müdafie üçün heç
bir ehemiyyeti olmayan eheng
zolaqlara hedsiz miqdarda eheng
işlenmesi tamamile mentiqsizdir.
Diger ferziyyeye göre, Qız qalası
ateşperest mebedi olub. Qız
qalasının ateşperest mebedi
olması da şübhelidir. Bildiyimiz
kimi, ateşperest mebedinde daim
od yandırılıb. Abidenin üstünde
od yandırmaq üçün istifade
olunduğu güman edilen dulus
kemeri Qız qalasının yeddinci
mertebesine kimi qalxır. Dulus
kemerinin diametri 20-30
santimetrdir. Bu kemerle qalxan
qazı tikintinin içerisine aparmaq
ve ona yaxınlaşıb od vurmaq
güclü partlayışa sebeb olardı.
Tarixçi-alim M.Nebiyevin
versiyasına göre, Qız qalası
Zerdüşti

<< 1 2 3 [4] 5 6 >>