uÜmumen Allah - subhenehu ve teale - kitabları - Le ilehe illellah - göre nazil edib, Peyğemberleri - Le ilehe illellah - göre gönderib, bizim yaradılışımızda - Le ilehe illellah -göredir, cihadı da - Le ilehe illellah - göre ferz edib. Esas da ele budur. Bu kelimeni bilmek ve senden teleb etdiyi şeyleri yerine yetirmek. Eger esas möhkem ve düz olarsa onun üzerinde qurulan her bir şeyde möhkem ve düz olar (1).
Le ilehe illellah -«Allahdan başqa ibadet edilmeye layiq heç bir haqq ilah yoxdur» demekdir. «Bil ki, Allahdan başqa ilah yoxdur». (Mehemmed 19). «Allahdan başqa heç bir ilah yoxdur». (Ali-İmran 2). Bütün bu ayelerin menası ibadet edilmeye haqq eden yalnız ve yalnız Allahdır. Bu ifade ile Allahdan başqa ibadet olunan her hansı bir ilah redd edilmiş olur. Allahdan başqa ifadesi ibadetin yalnız Allaha edilmesi, mülkünde heç bir ortağı olmadığı kimi, ibadetde de onun her hansı bir ortağı (şeriki) olmadığıdır.

Le ilehe illellah - kelmesi nefy (2) ve isbatdan ibaretdir. Le ilehe - ilah yoxdur nefy, Illellah - Allahdan başqa isbat etmekdir.

İlah, mebud ibadet edilendir. Ancaq ilah olan mebuddur. Her bir kesin ilahı, ona ibadet etdiyidir. Allahdan başqa ibadet olunan bu ilahlar, ilahdır. Lakin batil ilahlardır. Çünkü bunlar haqq ilah deyiller. «Bu beledir. Çünki Allah haqq, müşriklerin ondan başqa ibadet etdikleri (bütler, tanrılar) ise batildir. Heqiqeten Allah uca ve böyükdür». (el-Hecc 62). «Bu ona göredir ki, Allah haqq (müşriklerin) ondan qeyri ibadet etdikleri ise batildir». (Loğman 30).




LEİLEHE İLLELLAH KELİMESİNİN ŞERTLERİ




Le ilehe illellah - kelmesinin yeddi şerti var. Bu şertlerin her birine emel olunmadıqca, onların ifade etdiyi menaları Quran ve Sünneye uyğun olaraq dolğun, düzgün başa düşülmedikce, bu kelme- nin söylenilmesi heç bir kese fayda vermeyecekdir. Vehb b. Munebbih - rahmetullahi aleyhi - den: «Le İlehe İllellah - cennetin açarı deyilmidir?» deye soruşan bir kimseye o, bele cavab vermişdir: «Beli, lakin her açarın

[1] 2 3 ... 6 >>