yaxmağa, alçaltmağa. Meselen, yehudi aktyor Lövi kimi saf, mesum insanlar da bunun altını çekirdiler. Onu heç tanımadan dehşetli bir şekilde heşeratla müqayise edirdin, mene cox eziz adamlardan söz düşende, o deqiqe itlerden, birelerden misal çekirdin. Aktyor ona göre yadımda qalıb ki, onun haqqında dediklerini özüm üçün yazıb saxlamışam: “Atam (heç tanımadığı) dostum haqqında ona göre bele danışdı ki, o menim dostumdur. Ne vaxt mene irad tutsa ki, onu uşaqlıqdan sevmemişem, nankoram, onda bu sözleri üzüne vuracağam”. Bir şeyi heç vaxt başa düşe bilmedim: nece olurdu ki, sen o sözlerinle, mühakimelerinle meni ne qeder alçaltdığını, sındırdığını hiss etmirdin?! Ola bilsin, men de tez-tez senin xetrine deyen sözler işletmişem, ancaq bunu hiss edib ezab çekmişem. Neyleyim, özümü saxlaya, hemin sözü demeye bilmirdim, ancaq deye-deye de peşman olurdum. Sen ise heç neye fikir vermeden o sözleri deyirdin, heç kime yazığın gelmirdi: ne deyende, ne de sonra… Senin qabağında dayanmaq olmurdu…
Senin terbiye üsulun bax bele idi. Mene ele gelir, senin yaxşı terbiye etmek qabiliyyetin var; yeqin ki, özün tebietde olan adamlara xeyiri deyerdi. Dediklerinin ağıllı olduğuna inanıb eleyer, heç bir derdi – seri de olmazdı. Ancaq men uşaq olanda, dediklerinin hamısını aye kimi qebul edirdim, heç birini unutmurdum, onlardan dünyanın işlerini, xüsusen de seni mühakime etmek üçün esas vasite kimi istifade edirdim ve bu da heç vaxt senin xeyrine olmurdu. Uşaqlığımda seninle en çox yemek vaxtı bir yerde olurdum ve senden aldığım derslerin çoxu da stolda özümü nece aparmağım barede olurdu. Stola gelenlerin hamısı yeyilmeli idi, onların keyfiyyeti barede danışmaq olmazdı. Ancaq çox vaxt yemekler xoşuna gelmirdi, onları “yem” adlandırırdın, “Heyvan ( yeni, aşpaz ) bunu zibile dönderib” deyirdin. İştahan yaxşı olduğu üçün tez-tez, isti-isti, iri loxmalarla yeyirdin, demeli, uşaq da telesmeli olurdu, üzüntülü bir sakitlik çökürdü ve bu sükutu da senin iradların pozurdu: “Evvelce ye, sonra

<< 1 ... 6 7 [8] 9 10 ... 48 >>