Cennetle Cehennem arasında


Eraf cennetle cehennem arasında uca divar şeklinde manee kimi tesevvür edilir. Cennet ve cehennem ehli bu divarın arxasından bir-birini görmeyecek, amma bir-birinin sesini eşide bilecek (heyet qonşuları kimi).

Bezi revayetlere göre, qiyamet gününde peyğemberler ve imamlar, xalis möminler ve şehidler hemin divarın üzerinde durub ümmetin ehvalına baxacaq, bezi insanlara şefaet edecekler. Qurani-kerimde buyurulur: «Onların ikisinin (cennet ehli ile cehennem ehlinin) arasında perde ve eraf üzerinde ise insanlar vardır ki, onlar hamını üzünden tanıyıb cennet ehline: «Size salam olsun!» – deye, müraciet ederler. Bunlar çox istediklerine baxmayaraq, hele ora (cennete) daxil olmamış kimselerdir. Onların nezerleri cehennem ehline çevrildiyi zaman: «Ey Rebbimiz! Bizi zalımlarla bir etme!» – de-yerler. Eraf ehli üzden tanıdıqları adamlara müraciet edib: «Size ne yığdığınız mal-dövlet, ne de tekebbürünüz fayda verdi» – deyecek» (Eraf, 46-48).

Ereb dilinden tercümede «yükseklik, tepe, bel» menalarını veren «ürf» sözünün cemidir. Erebler atın yalına ve xoruzun pipiyine de (bedenin yuxarı hissesinde yerleşdiyine göre) ürf deyirler.

Bezi revayetlere göre ise, eraf xüsusi bir yerdir ki, ne cennete, ne de cehenneme layiq olmayan adamlar ora aparılacaqlar. Meselen, yetkinlik yaşına çatmayan, günahı ve savabı hesaba alınmayan uşaqlar, eqli cehetden nöqsanlı insanlar, savabı ile günahı tam beraber gelen adamlar ve s. Erafda ne cehennem ezabı, ne de cennet lezzeti var. Eraf bunların arasında ferqli bir şeraite malik mekandır. Yuxarıda adları çekilen tebeqeler erafda adi qaydada ömürlerini sürecekler.

Alimlerin bezileri bu iki nezeriyyeni birleşdirmeye çalışmış ve bele bir fikir ireli sürmüşler ki, qiyamet gününde yüksek dereceli möminler çox süretle cennete daxil olacaqlar. Bunlardan daha aşağı seivyyede olan şexslerin ise cennete buraxılmaları yubadılacaq. Onlar öz emellerine müvafiq olaraq bir müddet erafda qalmalı olacaqlar. Yeni

[1] 2 >>