Ecel - evvelceden teyin edilmiş zaman


Ölüm insan heyatında qefleten baş veren hadisedir, onun ne zaman geleceyini heç kes bilmir. Ölümün kimi ne vaxt ve harada haqlayacağının sirri yalnız bütün canlıları yoxdan yaradan Uca Allaha bellidir.

Ecel vaxtı yetişdikde, heç bir vasite ile onun qarşısını almaq mümkün deyil.Ecel sözünün lüğevi menası «evvelceden teyin edilmiş zaman ve müddet» demekdir. Termin kimi insan heyatını, diger canlılar üçün müeyyenleşdirilmiş yaşayış müddetini ve bu müddetin sonunu, yeni ölüm anını ifade edir. Her ferdin ve cemiyyetin öz eceli vardır. Ecel tekdir, Allahın qeza ve qederi ile gelir. İnsanları dirilden, ruzi veren ve öldüren Allahdır; buna göre eceli müeyyenleşdiren de Odur: “Sizin aranızda ölümü (kimin ne vaxt öleceyini) evvelceden biz müeyyen etdik...” (Vaqie, 60).

Quran ayelerinden görünür ki, ecel ne vaxtından evvel gele biler, ne de gecikdirile biler: “Her bir ümmetin ecel vaxtı (ölüm, tenezzül ve ya ezaba düçar olma çağı) vardır. Onların eceli gelib çatdıqda birce saat bele, (ondan) ne geri qalar, ne de ireli keçe bilerler” (Eraf, 34; Yunus, 49). “Ve (bilin ki) Allah eceli çatan heç kese möhlet vermez. Allah sizin ne etdiklerinizden xeberdardır” (Münafiqun, 11).

Öldürülen şexs de bütün insanlar kimi öz eceli ile ölmüşdür. Çünki eceli müeyyenleşdiren ilahi iradedir. “Allahın izni olmayınca heç kese ölüm yoxdur. O,(Lövhi-Mehvuzda) vaxtı müeyyen edilmiş bir yazıdır.” (Ali İmran,145). Qatil bir adamı öldürmekle onun ecelini tezleşdirmiş olmaz. Amma Allahın emrini pozduğuna göre cezaya düçar olar: “Açıq ve gizlin pis işlere yaxın düşmeyin. Allahın (qetlini) haram buyurduğu cana qıymayın. (Allah) bunları size tövsiye etmişdir ki, belke, düşünüb anlayasınız!” (Enam, 151).

Belelikle ecelimiz her an yetişe biler, odur ki, ölüme her zaman hazır olmalı,ebedi heyat üçün tedarük görülmelidir.