Son dövrün tanınmış ariflerinden olan Şeyx Recebeli Xeyyat haqqında qeribe ehvalatlar neql edib deyirler ki, şeyx insanın başına gelen her müsibetin mena aleminde sebebini göre bilirmiş. Şeyxin şagirdlerinden biri aşağıdakı ehvalatı bu şekilde neql edir:

Bir neferin başı zerbeden yarılmışdı. Onu Şeyxin yanına getirirler ki, baxıb görsün ne iş tutub ki, bu güne düşüb. Şeyx ani sükutdan sonra deyir: “İşlediyin zavodda bir uşağa eziyyet etmisen. Eger uşağın könlünü almasan başına hele çox müsibet gelecek.”

Başı yarılmış adam Şeyxin sözlerini tesdiqleyib deyir: “Sahe reisinin oğlu gelib mene yersiz irad tutdu, men da acıqlanıb ona dedim ki, burnunu her yere soxmasın.

Axşam maaşı almağa gedende hemin uşaq gözüme sataşdı. Günorta baş veren ehvalat yadıma düşdü, berk dilxor oldum. Esebileşib yersiz yere uşağa bir-iki ilişdirdim, o yazıq da ağladı.”

Şeyx dedi: “Boş yere sizin başınıza bela gelmir. Get, ne qeder ki, bundan beterine düçar olmamısan uşaqdan halallıq al.”

Hemçinin, Şeyxin yaxın dostlarından biri neql edib deyir: “İki yaşlı uşağım özünü saxlaya bilmeyib xalçanın üstüne batırmışdı. Anası esebileşib bunun üstünde uşağa nece bir sille çekdise, az qaldı körpenin nefesi kesilsin. Bir saat sonra yoldaşımın qızdırması qalxdı. Get-gede halı pisleşmeye başladı. Sabahısı, axşam çağı Şeyxi öz maşınımla yas meclisine aparırdım. Yoldaşım da maşında idi. Yol esnasında Şeyxe dedim: “Cenab Şeyx! Dünennen yoldaşımın qızdırması qalxıb, hele de düşmür.”

Şeyx dedi: “Olar da! Uşağı o cür vurmazlar ki! İstiğfar et, uşağa bir şey al apar, belke könlünü ele ala bildin.”

Şeyx deyen kimi etdik, derhal qızdırma kesildi.”