insandır ki, onunla bağlı tarixde üç deste yaranmışdır. Vaxtile bir deste Hezret İsaya (e) iman getirmişdi; bunlar hevariler ve esil möminler idi. Bir deste o hezreti çarmıxa çekib öldürmek istedi; bunlar yehudiler idi. Bir deste de ifrat edib, Onu Allahın oğlu ve ilah saydı; bunlar xaçperestlerdir. Hezret Eliye (e) münasibetde de insanlar üç desteye bölünür. Bezileri o hezreti sevirler; bunlar esil möminler ve o hezretin terefdarlarıdır. Bezileri Onunla düşmençilik etmişler (xevaricden olanlar ve nasibiler kimi). Bir deste de Onu ilah sayıb müqeddesleşdirmişdir (eliallahiler kimi). Bu üç destenin birincisi cennetde, ikinci ve üçüncüsü ise cehennemde olacaq (bax: Xarezmi. Menaqib, seh. 317, hedis 318).

İmam Eli (e) hem batini, hem de zahiri xilafete eyni bir tarixde (25 il ferqle) çatmışdır. Bele ki, hicri 10-cu il zilhicce ayının 18-de Qedir-Xüm çölünde Hezret Mühemmed Peyğember (s) Allahdan aldığı emrle Onu öz canişini ve müselmanların emiri elan etmişdi. Bundan düz 25 il sonra – hicri 35-ci il zilhicce ayının 18-de üçüncü xelife Osman ibn Affan qetle yetirildi ve müselmanların ümumi reyi ile Eli ibn Ebu Talib (e) xelife oldu.

Peyğemberin emisi oğlu, meşhur Quran bilicisi Abdullah ibn Abbas deyirdi ki, Allah-tealanın kitabında heç kimin haqqında Eli baresinde nazil olduğu qeder aye nazil olmayıb (Hakim Heskani. Şevahidüt-tenzil, 1-ci cild, seh. 52, hedis 49). Tabiinden olan meşhur tefsir alimi Mücahid deyib ki, Elinin haqqında 70 aye nazil olub; bunların heç birinde Onun şeriki yoxdur (yux. menbe, hedis 50). Xetib Bağdadi ise Abdullah ibn Abbasa istinaden, Eli haqqında nazil olmuş ayelerin sayını 300-e çatdırmışdır (Xetib Bağdadi. Tarixü Bağdad, 6-cı cild, seh. 221).

Islam.az

<< 1 [2]