emeldir.”[2] Bu ve diger revayetler e’tidalı bir me’yar kimi tanıtdırsa da, onun yegane me’yar hesab edilmesi üçün esas vermir.

Her halda, heyat meqsedi müeyyenleşdirildikden sonra bu meqsede çatmaq üçün meyllerden orta hedde istifade olunmalıdır. Eks teqdirde işin aqibeti ağır olasıdır.
Faydalı ünsiyyet ölçüsü

Aydın oldu ki, yalnız e’tidalı, orta heddi gözlemekle seadete çatmaq olmaz. Sübut üçün qeyd etmek kifayetdir ki, yanlış yol tutmuş insan orta heddi gözlemekle heqiqi meqsede çata bilmez. Yalnız hedef düzgün seçildiyi vaxt e’tidal semere verir. Heyat yolunu düzgün seçmiş insan orta heddi gözledikde müveffeq olur Eks teqdirde, xoşbextlikden danışmağa deymez.

Doğru meqsede teref hereket üslübu, ye’ni hemin e’tadal müeyyenleşdikden sonra heyat meqsedini araşdırmaq vaxtı çatır.

İnsan ve onun heyat meqsedine münasibetde en azı iki baxış üzerinde dayanmaq lazım gelir. Birinci baxışa göre, insan çeşidli işlerin mecmusu, çoxmeqsedli bir varlıqdır. Onun müxtelif yönümleri var. O, yemeli, geymeli, aile-övlad ile ünsiyyetde olmalı, oxumalı, qazanmalı, dincelmelidir. Guya bu işlerin her biri insan üçün meqsed sayılmalıdır. Bele çıxır ki, insan bir yox, bir neçe mövcuddur ve ya bir neçe mövcudun sintezidir. Her halda, sadalanan işler ferqlidir ve bu işlerin her birinde orta hedd gözlenilmelidir.

Diger bir baxışa göre, insan vahid bir meqsed üçün yaradılmış varlıqdır ve yuxarıda sadalananlar hemin meqsede çatmaq üçün bir vasitedir. İnsanın eyni vaxtda bir neçe meqsede doğru hereketi meqbul sayılmır.

Bu iki baxışı daha yaxşı başa düşmek üçün nezerinizde çoxsimli bir meftil canlandırın. Meftildeki ayrı-ayrı simlerin biri elektrik lampasını, digeri ventilyatoru, bir digeri ise ütünü enerji ile te’min edir. Meftile baxan insan düşüne biler ki, bu meftil bir iş görür. Eslinde ise o eyni zamanda bir neçe işledicini qidalandırır. Doğrudanmı, insan da bu meftil kimi çoxmeqsedlidir? Yoxsa onun bütün meylleri eyni bir meqsede xidmet edir?

Aye ve revayetlere

<< 1 2 [3] 4 5 ... 9 >>