Quranda ve mesumların hedislerinde döne-döne vurğulanan ve üzerinde en çox tekid edilen mövzulardan biri de tevekkül meselesidir.

Tevekkül ereb dilinden tercümede “vekil bilmek, vekil kimi qebul etmek” menasını verir. Dini anlamda her bir meselede Allaha arxayın olmaq, her şeyi Onun öhdesine buraxmaq demekdir. Qurani-kerimde tevekkül möminin en gözel xüsusiyyetlerinden biri kimi gösterilir: “Kim Allaha tevekkül etse, (Allah) ona kifayet eder. Allah öz emrini yerine yetirendir” (Telaq, 3). “Yenilmez qüdret sahibine, merhemet sahibine tevekkül et!” (Şüera, 217).

İslam müqeddesleri de öz hedislerinde tevekkülün üstünlüklerini etraflı şekilde beyan etmişler. Meselen, İmam Eli (e) buyurub: “Tevekkül insanı her kesden ve her şeyden ehtiyacsız edir”. Ehtiyacsız insan ise en güclü insandır. Hezret Mühemmed Peyğemberin (s) buyurduğu kimi, hamıdan güclü olmaq isteyen şexs Allaha tevekkül etsin.

Amma İslam müqeddesleri başqasına möhtac olmaq derecede tevekkül etmeyi beyenmemiş ve her zaman tedbirle, qenaetle davranmağı meslehet görmüşler. Vaxtile Hezret Mühemmed Peyğember (s) onunla görüşe gelmiş bir erebden soruşdu ki, deveni harada qoyub gelmisen? Ereb cavab verdi ki, Allaha tevekkül edib deveni özbaşına buraxdım. Peyğember buyurdu: “Devenin ayaqlarını bağla, sonra Allaha tevekkül et!” İkinci raşidi xelifesi Ömer ibn Xettab ruzi qazanmaq üçün zehmet çekmeyen, camaatın ianesi hesabına dolanan insanlarla rastlaşanda onlardan soruşmuşdu: “Siz kimsiniz?” Onlar cavab verdiler: “Biz tevekkül ehliyik”. Ömer ibn Xettab dedi: “Siz tevekkül yox, teekkül (yemek) ehlisiniz, yalançısınız. Esl tevekkül ehli odur ki, evvelce yere toxum seper, sonra (bol mehsul yığmaq üçün) Allaha tevekkül eder”.

Allaha tevekkül etmek insanlararası münasibetlere xelel getirmemelidir. Allah insanların ruzisini bir-birinin vasitesile yetirir. “Men Allaha tevekkül edirem” deye, dünyevi münasibetlere arxa çevirmek, ruzi axtarışından imtina etmek müselmana yaraşmaz. Bununla yanaşı, hetta tevekkül

[1] 2 3 >>