DİLİ QORUMAQ


Size heç bir ehemiyyeti ve xeyiri olmayan sözlerden dilinizi saxlayın. Heqiqetde Adem övladının xetalarının çoxu dilinden çıxar. İnsanda dil kimi çox günah baş veren ikinci bir üzv yoxdur.

Ele buna göre de susmaq hikmet qapılarındandır. Sizi cennete aparan xeyirli sözlerden başqasını dilinize getirmeyin. Hedisde var ki, mö᾽min bendenin susduğu vaxtlarını onun üçün savab yazarlar.

"Her kes her iki dünyada salamat qalmaq isteyirse öz dilini qorusun.” Peyğember (sellellahu eleyhi ve alihi ve sellem) buyurmuşdur: "Mö᾽minin nicatı dilini qorumaqdadır”.

"İnsanın cehenneme düşmesine sebeb onların dillerinin töretdiyi belalardan bşaqa bir şey varmı?!” Bendenin qelbi saf olmasa imanı düz olmaz. Dili düz olmasa qelbi saf olmaz. Çünki mö᾽minin dili qelbinin arasında olar. Danışmaqdan qabaq deyeceyi söz haqda fikirleşer. Münafiqin qelbi ise dilinin arxasında olar ve diline geleni deyer, xeyir-şerini fikirleşmez. Susmaq peşmançılıq getirmez. Ne çox söz-söhbet var ki, dünyada ve axiretde peşmançılıq getirer. Kişi öz dilinin altında gizlenib.

Ey insan, danışmaqdan qabaq düşün ve onu ağılın süzgecinden keçir. Eger Allaha xatir olsa danış, yoxsa sakit ol, sus, dinme! Ne gözel deyilib: "Dil çox başları belaya salıbdır, o bizimle birge doğulmuş düşmenimizdir”. Hedisde var ki, ele bir beden üzvü yoxdur ki, demesin: "Seni Allaha and verirem, meni ezaba düçar etme.”

Deyibler ki, eger danışmaq ve susmağın eyiblerin görsetmek istesek danışmaq gümüşdürse, susmaq ise qızıldır. Be᾽zen müeyyen sebeblere göre danışmaq qızıl olar, sükut ise heç; Meselen, exlaqdan, şer᾽i qaydalardan danışmaq, yaxud nesihet etmek. Hetta be᾽zi hallarda sükut öldürücü zeher kimidir. Meselen, emr be me᾽ruf ve nehy ez münker zamanı susmaq, düz yola gelmek isteyenlere yol göstermeyib susmaq ve s. Allah taala sizi beyendiyi işlerde müveffeq ve gelecek günlerinizi ise keçmiş günlerinizden xeyirli etsin.