Alimde teleb olunan esas keyfiyyetlerden biri de araşdırdığı mövzuya mükemmel şekilde beled olmaq, onun lehine ve eleyhine olan delilleri öyrenmekdir. Alim her hansı mesele barede öz mövqeyini ortaya qoyarken, buna edilecek etirazları da nezere almalı, hetta onları qabaqlamağı bacarmalıdır.

Eger bele olarsa, o, öz mövqeyini daha uğurlu şekilde müdafie ede biler. Böyük İslam alimleri bu qaydaya ciddi şekilde riayet etmeye çalışırdılar. Onlar eks qüvvelerin arqumentlerini diqqetle öyrenir, bunlara tutarlı eks-cavablar hazırlayırdılar.

Zemanesinin meşhur merceyi-teqlidi olmuş, “tenbeki fetvası”nın müellifi kimi tarixe düşmüş Mirzayi-Şirazi elmini tekmilleşdirmek üçün Necef şeherine gelende “Sahibi-Cevahir” leqebli Şeyx Mühemmedhesen İsfahani Necefinin derslerine qatılır. O, 7 il erzinde Necefin elmi mühitinde özünü müctehid kimi tesdiq edir.

Sahibi-Cevahirin vefatından sonra şie dünyasının böyük ekseriyyeti Necefde yaşayan başqa bir elm nehengine – Şeyx Mürteza Ensariye teqlid etmeye başladı. Dostları Mirzayi-Şiraziye meslehet görürler ki, bundan sonra Şeyx Ensarinin derslerine qatılsın. Mirze bir neçe gün Ensarinin dersinde iştirak edir. O zamanlar Ensarinin ders meclisleri çox izdihamlı keçirdi. Hezret Elinin (e) hereminde qurulan bu derslerde yüzlerle telebe iştirak edirdi.

Mirzayi-Şirazi Sahibi-Cevahirin derslerini görmüşdü, ona göre Şeyx Ensariden de bu cür tesir gözleyirdi. Amma gözlediyinin eksine olaraq, Şeyx Ensarinin derslerinden istediyini ala bilmir. Axırda meyus olur, ümumiyyetle Necefi terk edib İrana qayıtmaq qerarına gelir.

Bundan xeber tutan telebe dostları meseleni Şeyx Ensariye xeber verirler. Şeyx Mürteza Ensari bu cür bacarıqlı bir elm adamını itirmeyi bağışlanmaz sehv kimi deyerlendirirdi. Buna göre de telebelerden xahiş edir ki, Mirzayi-Şirazini onun yanına devet etsinler.

Mirze deveti qebul edib Şeyx Ensarinin görüşüne gelir. Şeyx Ensari onunla bir fiqhi meselenin müzakiresine başlayır, mövzu barede fikrini soruşur.

[1] 2 >>