arasında baş verir.
Qızlarda ise boyun artımı daha tez başlayır ve hemin artım tez de aşağı düşür. 9 yaşlı qızlarda boy artımı 3,8 sm, 10 yaşda – 6,21 sm, 11 yaşda – 7,17 sm, 12 yaşda – 5,43 sm, 13 yaşında texminen 6 sm-e çatır. Bu zaman artım evvelki illere nisbeten az olsa da qenaetbexşdir. 14 yaşında boy artımı 3,7 sm-e, 15 yaşında ise 2,3 sm-e enir. Reqemlerden göründüyü kimi, boy artımı qızlarda oğlanlara nisbeten tez başlasa da, sonradan esaslı şekilde aşağı düşür.

Çekinin artmasına geldikde bu dövrde o boyun artmasından geri qalır. 9 yaşlı oğlanların çekisi orta hesabla 26,3 kq, 10 yaşda – 29,0 kq (artım 2,7 kq), 11 yaşda – 32,1 kq (artım 3,1 kq), 12 yaşda – 36,0 kq (artım – 3,9 kq), 13 yaşda – 39,2 kq (artım – 3,2 kq), 14 yaşda – 45,5 kq (artım – 6,3 kq), 15 yaşda – 51,9 kq (artım – 5,4 kq) olur. Reqemlerden göründüyü kimi, yeniyetmelik dövründe oğlanlarda çekinin artması qeyri-beraber şekilde gedir. 13 yaşında çekinin artımı aşağı düşür.
Qızlarda da çekinin artması texminen eyni şekilde gedir. 9 yaşlı qızların çekisi texminen 25,28 kq, 10 yaşda – 28,3 kq, 11 yaşda – 32,0 kq, 12 yaşda – 36,97 kq, 13 yaşda – 41,9 kq, 14 yaşda – 47,5 kq, 15 yaşda – 50,6 kq-a beraber olur. Qızlarda çekinin en az artımı 10 ve 11 yaşda özünü gösterir.
Bu deyişiklik xüsusile cinsi yetişmenin baş­lanmasında özünü gösterir. Uşaqlara nisbeten yeniyet­melerin siması deyişir, böyüklere yaxınlaşmış olur.
Ezele kütlesi ve ezele gücü artır, neticede yeniyet­­menin fiziki imkanı da artır. Yeniyetmeye ele gelir ki, onun her bir şeye gücü çatar.
Yeniyetmenin psixoseksual inkişafında xüsusi deyişiklik baş verir. Bu dövrde cinsi yetişmenin başlanması bir növ cinsi yetkinlik üçün başlanğıc rolunu oynayır. Bununla yanaşı olaraq psixoloji yetkinliyin, elece de sosial yetkinliyin baş vermesi üçün müvafiq şerait yaratmış olur. Yeniyetmelerde servet sistemi deyişir: aile, mekteb, hem­yaşıdları yeni mena ve ehemiyyet kesb etmeye başlayır.

<< 1 [2]