olaraq hendesede
fezanın 360 dereceye
bölünmesini ve bele şkaladan
müxtelif növ naviqasiyalarda,
astronomiyada istifade
edilmesini göstermek olar. Biz
saatı da Vavilon ededler sistemi
ile hesablayırıq. Bele ki, 1
deqiqe 60 saniyeye, 1 saat ise
60 deqiqeye beraber tutulur.
Texminen b.e.e VI esrde
Hindistanda ededlerin yazılış
forması ve hesablama
emeliyyatı aparmaq üçün yeni
qaydalar emele gelir. Çox
maraqlıdır ki, ededleri yazmaq
üçün istifade olunan işareler
Hindistanda keşf edilse de,
onlar tarixde “Ereb reqemleri”
adı ile qalmışdır. Buna sebeb
Hind reqemlerinin yazılış
formasının etraf ölkelere
erebler terefinden yayılması, o
dövrlerde Orta Asiya
ölkelerinde ereblerin üstün
mövqede olması, hemin
ölkelerinin ekseriyyetinde
beynelxalq dil kimi ereb
dilinden istifade edilmesi,
Horezmi, Ferqani, Beruni,
Xeyyam, Tusi kimi Şerqin
görkemli alimlerinin öz
hesablamalarını mehz ereblerin
getirdiyi reqemlerle aparması
olmuşdur. Hazırda, ereb
reqemleri hamımızın işletdiyi
onluq say sistemini teşkil edir.
Müasir dövrümüzde işledilen
eded işarelerinden biri de
qedim Roma reqemleridir.
Onlardan, esasen,
nömrelemede, siyahılarda, saat
siferblatlarında, tarixlerin
yazılmasında istifade edilir.
Meselen, XXI esr, X bölme, V
sıra ve s.
Abakdan kompütere qeder
Hesablama emeliyyatını
aparmaq üçün yaradılan ilk
qurğu abak (b.e.e. V esrde
qedim Misirde, Yunanıstanda ve
Romada geniş yayılmış qedim
hesab aleti) olmuşdur. Bu
hesablayıcı, iki cergede novları
olan dördbucaqlı şeklinde idi ve
hemin novlara pozisiya
prinsipine esasen xırda daşlar
salmaqla hesablama
aparırdılar. Xırda daş, çınqıl
Latınca, calculus demekdir.
Sonradan bu sözden
hesablamaq menasını veren
calculator sözü emele
gelmişdir.
1614-cü ilde Con Neperin
loqarifm cedvelini keşf etmesi,
sonradan bu keşfin esasında
1654-cü ilde Robert Bissakarın
loqarifm xetkeşini ixtira etmesi
hesablama sahesinde böyük
irelileyiş oldu. 1642-ci ilde
böyük Fransa alimi

<< 1 2 [3] 4 >>

~_PrincE_of_DreamS_~ [OFF] (17.01.2011 / 05:20)