esir alınıb güllelendiyinden danışdım. Sözüme yekun vurub dedim
ki, “Bu qelebe qoşunların cesaretinden çox, Medetovun toplarının texniki üstünlüyü sayesinde elde
edildi. Rusların qelebesi neticesinde Türkmençay sülh müqavilesi bağlandı. Bu müqavileye esasen
iranlılar ruslara xerac vermeli oldular ve xerac-üzünden de beş vilayet xarabalığa çevrildi”.
İşletdiyim son cümleler meni “yaxşı” qiymetinden mehrum etdi. Çünki “yaxşı” qiymetini almaq üçün
gerek deyeydimki, “Qelebe rusların gösterdikleri böyük cesaret sayesinde qazanıldı: bu cesaretle
Ruslar özlerinden sayca sekkiz defe ve daha çox olan İran ordusunu qaçmağa mecbur etdiler.
Qelebenin neticesinde ise Türkmençay sülh müqavilesi bağlandı ve müqavile sayesinde İran qerb
medeniyyeti ve qerb bazarları ile temas qurmaq fürsetini ele keçire bildi.
Verilecek qiymet meni heç maraqlandırmırdı. Çünki ulu babamın şerefinden söz düşende menim
üçün “yaxşı” ve “kafi” qiymetleri arasında heç bir ferq yox idi.
Bununla imtahanlar qurtardı. Gimnaziya müdiri böyük iftixar hissiile bize imtahanlardan
müveffeqiyyetle keçib mezun olduğumuzu bildirdi. Bu sözleri eşiden kimi biz hamımız azadlığa çıxmış
mehbuslar kimi böyük sevincle pillekenlerle aşağı endik. Güneşin şüaları gözümüzü qamaşdırırdı. Sarı
sehra qumunun ince deneleri küçe asfaltının üstünü bürümüşdü. Sekkiz il erzinde bizim keşiyimizi
çeken küçemizdeki polis neferi yanaşıb gimnaziyanı bitirmek münasibetile bizi tebrik etdi. Biz de
teşekkürümüzü bildirib her birimiz ona elli qepik pul verdik. Biz bir deste quldur destesi kimi bağıra-
bağıra şehere dağılışdıq.
Men telese-telese eve geldim. Evdekiler meni iranlılar üzerinde qelebe çalmış makedoniyalı İsgender
kimi qarşıladılar. Xidmetçiler mene qorxa-qorxa baxırdılar. Atam menim üzümden gözümden öpdü ve
“Menden üç şeyden birini dileye bilersen” – dedi… emim ise dedi ki, bele ağıllı bir gencin ireliye
getmesi üçün onun Tehrana getmesi lazımdır. İlk heyecan dalğası sovuşandan sonra xelvetce

<< 1 ... 18 19 [20] 21 22 ... 32 >>