Mirvarilerde en teeccüblüdür
canlı varlıqlar terefinden
yaranmasıdır — molyusklar.
Eslinde balıqqulağıyla molyusk
istenilen mirvarini böyüde biler
amma sedef mirvari tebietde çox
nadir rast gelinir. Mesele ondadır
ki, bele mirvarinin yaradılması
üçün kenardan müdaxile lazımdır
— her hansı qıcıqlandırıcı (qum
zerresi, parazit ve s.), hansı ki,
molyusk sözün esl menasında
sedefin daxilinde diri-diri defn
edir. Nazik ince sedef perdeler
bir-birinin ardınca lay-lay yığılır,
buna göre de mirvari alınır. Bele
maraqlı qoruyucu mexanizm.
Sedef mirvari aqreqat (kalsiumun
karbonatının aqreqatı) ve
konxiolinadan (buynuz maddesi)
ibaretdir, yeni mirvaride orqanik
mineral madde birleşir ve
mirvarinin mineral
komponentleri orqanik
bölünürler ve bir-biri ile
yanaşmırlar.
Menşeyin yerinden asılı olaraq
mirvari deniz ve şirin suda
yaşayan ola biler ve mirvarinin
yaranmasının üsulundan asılı
olaraq tebii ve tetbiq edilmişlere
bölünürler. Tebii mirvari son
zamanlar nadir rast gelinir, heç
olmasa bir qiymetli mirvarini
tapmaq üçün yüz molyuskanı
öldürmek lazımdır. Mirvarini
tetbiq etmek daha rahatdır —
faktiki olaraq eyni prosessdir
ferq yalnız onda ki, insan
qıcıqlandırıcını süni daxil edir.
Mirvarilerin yaranması prosesi
adeten ikiden yeddi ile kimi
davam edir.
Molyuskların cemi iki forması
mövcuddur qiymetli mirvarini
yaratmağı bacaranlar — deniz
suyunda yaşayan mirvari,
çaylarda ve göllerde rast gelinen
Midi. Mirvarilerin daha bir maraqlı
faktı ondadır ki, menşeyinden
asılı olaraq mirvariler nadir
hallarda yarı yüzillikden daha
uzun yaşayır. Bize melum olan en
köhne mirvarinin sahibi Elizabeth
Taylor-dur. Armudşekilli, 55,95
karatlıq mirvari Mirvari
adalarında XVI esr tutulmuşdur.
Tetbiq edilmiş şirin suda yaşayan
mirvarilerin çox hissesi Çinde
istehsal edilir, herçend mirvariler
hemçinin Şotlandiyada,
Almaniyada, Rusiyada ve Şimali
Amerikanın ölkelerinde tetbiq
edilir. Deniz mirvarisi Qırmızı
deniz ve Fars körfezinin

[1] 2 >>