etmişdir.” Yeni, hemin şexs özünü digerlerinden üstün tutmaqla, barelerinde bedgümana qapılmaqla, Allaha olan ümidlerini kesmekle onları mehv etmişdir.
Hedisin birinci variantındakı “...onun özü mehv olmuşdur” tebirini ise bele izah etmek olar: bu şexs tekebbürü, xudbinliyi ve başqalarını teqsirlendirme ucbatından özünü mehv edir.
Özünevurğunluq exlaqı korlayan xüsusiyyetlerdendir. Exlaqı korlayan emelleri, davranışları, sözleri... ise alimlerimiz “qelbin asilikleri””[Measi el-qülub] adlandırmışlar. Hedislerin birinde bele asiliklerden çekinmek tövsiye edilir: “Üç şey [insanı] cehenneme salar: xesislik, nefse uymaq ve özünevurğunluq. [13]
Halbuki, emelleri müselmanı şirniklendirmemelidir. O, özü de hiss etmeden emellerini puç edecek sehvlerden daima çekinmelidir. Qurani-Kerim evvelki möminleri xeyir emelleri ile bele tesvir edir:
“Ürekleri Rebbinin hüzuruna qayıdacaqlarından qorxuya düşüb vermeli olduqlarını verenler.”” [el-Muminun, 60]
İbn Atanın Hikmetler”[el-Hikem] kitabında oxuyuruq: “Bezen Allah senin üzüne itaet qapısını aça, qebul qapısnı ise bağlaya biler. Bezen de O, sene ele bir asilik müsellet eder ki, neticede Ona üz tutarsan. Sonu itaetkarlıq olan asilik lovğalıq ve özünevurğunluq doğuran itaetden daha üstündür.”
Hemçinin, İmam Eli [Allah ondan razı olsun!] deyib: “Ovqatını telx eden pis emel seni xudpesende çeviren yaxşı emelden daha xeyirlidir.”
İbn Mesud da sözü meqamına çekib: “İki şey [bendeni] cehenneme salar: özünevurğunluq ve ümidsizlik. Çünki xoşbextlik [Cennet] sey ve istemek sayesinde elde edilir. Xudbin şexs sey göstermez, çünki o, çatdığına çatıb. Ümidsiz kes de cehd etmez. Axı, onun nezerinde cehdin, seyin faydası yoxdur.” [14]
Xülase, ümmetin mensublarını bir-birine doğmalaşdırmaq isteyirikse, evvelce, yolumuzdakı engeli “bedgümanlığı” aradan qaldırmalı, bir-birimiz haqqında xoşgümanda olmalıyıq. Bu, möminlerin keyfiyyetidir.

Bir defe fanatiklerden birine bezi şie qardaşlarımda şahidi olduğum sedaqet, dürüstlük, semimiyyet

<< 1 ... 3 4 [5] 6 7 ... 9 >>