ayrıldı: sema gömgöy ve dupduru idi. Xace Enver ah çekdi, nese yaxşı bir şey yadına düşdü, amma bunun mehz ne olduğunu derk ede bilmedi, çünki tiryekli beyninin dumanı çox qatı idi, bu qatılıq içerisinden keçmişe qayıtmaq mümkün deyildi. O, bir qeder bağda gezişdi, iradesi gücüne, indi uzaqlardan gelen ağlaşma-iniltini de daha eşitmedi ve bağın qurtaracağında dayanıb, aşağı, dere dibindeki yola baxdı: torpaq yol uzun toqqa kimi dere boyu burula-burula baş alıb meşenin içine gedirdi ve bu yolda bir araba dayanmışdı. Kimindi, hansı binevanındı bu araba göresen?.. Bu sual onun ağlına hardan geldi, başa düşemmedi, özü-özüne teeccüb edib çiyinlerini çekdi.
Xace Enverin yarğanın başından bir qaraltı kimi gördüyü bu araba saray xanının telxeyi Üfleme Qasımın arabası idi. Seher erken, qala alınandan sonra, Üfleme Qasım xanın edam olunması xeberini eşidib, hönkür-hönkür ağlayıb üreyini boşaldandan sonra libasını deyişib yamaqlı ve kirli bir kendli çuxası geyib, gizlendiyi qaranlıq zirzemiden çıxmışdı. Çıxmışdı ki, son defe memleketin halına baxsın ve yanan kendlerden göye ucalan qara-qara tüstülere tamaşa elesin. Çünki telxek daha burda qala bilmezdi, bu dağlara, bu ormanlara, buranın yazına, yayına, payızına, qışına, daşına, suyuna son defe elvida deyib, üzüaşağı enib ömürlük bu memleketden çıxmalıydı. Çıxmalıydı ki, ağzı selikli serbazların qapı-qapı, ev-ev axtardıqları şairin elyazmaları feleyin tufanında bada getmesin, bu yazıları aparıb hardasa burdan çox-çox uzaqlarda, aran memleketlerinin birinde gizli yerde saxlasın. Telxek öz şairini özünden artıq sevirdi ve şairin taleyi de ona ewelceden belli idi: gözlerinden eqreb kini yağan hökmdarın deli serbazlan, yeqin ki, şairi tapacaqdılar, şair qanadlı quşa dönüb, göye qalxsaydı da, serbazlar quzğun olub onu yaxalayacaqdılar. Üfleme Qasım, gözden uzaq bir yerin xelvetliyinde, seher hele talandan qabaq, her addımbaşı ölümle üz-üze gele-gele, şairin kimsesiz evine girib, ordan tapıb çıxardığı qalaq-qalaq elyazmalarını

<< 1 ... 159 160 [161] 162 163 ... 202 >>