qeder seni terk etmir. “Na Velke ceste”173 ni tanımıram. Çexovu ise çox sevirem, bezen ona
delicesine vuruluram.
“Uill ve deyirman”174 da mene tanış deyil, Stivensonu men yalnız Sizin sevimli
yazıçınız kimi tanıyıram. “Franslar”175 ıgönderirem. Bir azacıq yerler istisna
olmaqla, o, xoşunuza gelmeyecekdir.
Bunu menim nezeriyyemle izah etmek olar: yaşayan yazıçılar öz kitabları ile
canlı elaqededirler. Onlar öz varlıqları ile kitablarının lehine, yaxud eleyhine
çalışırlar. Kitabların esl, müsteqil heyatı müellifin ölümünden sonra, daha doğrusu,
bir müddet sonra başlanır, çünki hemin hünerli erler öz ölümlerinden sonra da öz
kitabları uğrunda mübarize aparırlar. Sonra ise kitablar yetimleşir ve yalnız öz ürek
döyüntülerinin ümidine qalırlar. Meselen, mehz buna göre Meyerber tamamile
mentiqe uyğun olaraq bu ürek döyüntülerini möhkemletmeyi qerara alıb ve
özünün bütün operalarını miras qoyub, bu miraslar da onlara qarşı inamdan asılı
olaraq cürbecürdür. Lakin bu haqda çox da vacib olmayan daha elave şeyler de
demek olar, “Franslar”a gelince, bu barede bele demek olar ki, diri yazıçının kitabı – menzilin uzaq küncündeki yataq otağıdır, eger onun özü valehedicidirse, otaq da
valehedicidir, eks halda ise dehşet saçır. Eger men desem ki, kitab menim
üreyimcedir, yaxud birbaşa bunun eksini söyleseniz, – amma ola bilsin ki, siz bele
demeyesiniz – onda çetin ki, bu, kitab haqqında mühakime hesab olunsun.
***
Bu gün “Donadyo”dan böyük bir hisse oxudum, amma onunla heç cür uyuşmuram.
Bu gün bunun izahı ile de uyuşa bilmirem, çünki yanımdakı metbexde bacım
aşpazla danışır, elbette ki, yüngülce bir öskürmekle bu danışığı kese bilerem,
amma istemirem, çünki bu qızın – o bizde cemi bir neçe gündür ki, işleyir – on
doqquz yaşı vardır, qeyri-adi derecede güclüdür, inandırır ki, o, dünyada en
bedbext adamdır, amma bunun sebebini izah ede bilmir, o, bedbext olduğu üçün
bedbextdir, o, bacımın tesellisine möhtacdır (bacım ise keçmiş vaxtlardan, atam
demişken,

<< 1 ... 196 197 [198] 199 200 ... 202 >>