yay
düşergesi ile tanış oldum, orada, esasen, şerqden gelmiş yehudiler qalırdılar. Ora
meni çox celb eledi, hem de yolun üstünde idi. Berline getmek imkanları barede
düşünmeye başladım. Hemin vaxtlar bu imkan Felestine getmeyimden artıq real
deyildi, sonra ise getdikce güclendi. Berlinde yaşamaq, elbette ki, menim üçün
qeyri-mümkün idi, neinki tekce Berlinde, hetta hara olursa-olsun, bu olacaq bir iş
deyildi. Amma burada – Murisde olarken ağlagelmez bir kömek
tapdım.176 Avqustun ortasında Praqaya qayıtdım, Şelezende olan kiçik bacımın
yanında tam bir ay qaldım. Orada olarken yanan mektub barede eşitdim,
özümdeki bu yanğını bir az yüngülleşdirmek üçün keder içerisinde sene yazdım,
amma mektubu göndermedim, çünki senin haqqında heç ne bilmirdim, en
nehayet, Berline yola düşmezden evvel onu yandırdım. Xatırladığın hemin üç
mektubdan ise indiye qeder xeberim yoxdur. Men kimese qarşı edilmiş bu dehşetli
heqaretden çox kederlenmişdim ve hemin üç neferden hansının bu işi tutduğunu
deqiq bilmirdim. Ne olursa-olsun, men bu meyusluqdan qurtula bilmirdim, o ayrı
cür olsaydı bele, meyusluğum keçmezdi, hetta Murisde olarken hemin mektubları
alsaydım bele, veziyyet deyişmezdi.
Sentyabrın sonunda Berline getdim, sefere çıxmamışdan bir az evvel senin
İtaliyadan gönderdiyin açıqcanı almağa macal tapdım. Gücümün son damlası sefer
öncesi hazırlıqlara ve seferin özüne serf olundu, daha taqetim qalmadığı üçün bu,
sefer yox, defn kimi idi.
Ve indi burdayam; helelik Berlinde veziyyetim senin, yeqin ki, düşündüyün
kimi pis deyildir; şeher kenarında, kiçik bir bağı olan villada yaşayıram, düşünürem
ki, heç vaxt bele gözel menzilim olmayıb, o menim üçün hedden artıq yaxşı olsa da,
tezlikle onu itireceyem, yeri gelmişken, o burada ikinci menzilimdir. Yemekler
helelik Praqadakından çox az ferqlenir (yalnız menim yemeklerim). Sağlamlığım da
belece. Vessalam. Davam ede bilmirem, onsuz da çox danışdım, hava xeyalatları
bütün bunları acgözlükle udurlar. Sen ise öz
»Sizden Gelenler
»Oxu zalına keç