İslam müselmanların ve xüsusile, möminerin abır-heyalarını hemişe yüksek seviyyede qorumağı tapşırır. İmam Kazimden (eleyhissalam)neql olunur ki, bir gün Mekkede Kebe evinin qarşısında durub Kebeye bele xitab edir: “Ey Kebe! Senin haqqın ne qeder böyükdür. Amma, Allaha and olsun ki, möminin haqqı senin haqqından üstündür.”[1]
Başqa terefden, İslamda söyüş söymek ve tehqir etmek insanın en çirkin sifetlerinden biri kimi tanıtdırılır. İslam Peyğemberi (sellellahu eleyhi ve alihi ve sellem) buyurur: “Allah-Taala Behişti, söyüş söyene, pis dile, heyasıza, danışığında dilin qoruya bilmeyen insana haram etmişdir”[2] Xüsusile, çox zaman insanların hövselesiz halda dillerine getirdikleri sözler ve ittihamların ekseriyyeti yalan ve töhmetdir. Quranda dili pis olanlar haqqında oxuyuruq: “Allah (başqalarını) pis hereketlerinin açıq (ucadan) deyilmesini sevmez. Yalnız, zülm olunmuş şexsler müstesnadır. Allah (her şeyi) eşidendir, bilendir!”[3]
Ona göre ki, Allah-Taala “Settarul-uyub” (eybleri örten)dir. Bu sebebden sevmir ki, heya perdesi aradan götürülsün ve başqalarının eyblerini aşkar etsinler ve abır-heyalarını aparsınlar. Bundan elave bilirik ki, her bir insanın hansısa sahede zeif ceheti de vardır. Eger qerar olsa ki, hamı bir-birin zeif nöqtelerini açıb ağartsın cemiyyetde ecib bir çirkin bedbinlik ruhiyyesi hakim olacaq. Bununla da, insnaların bir-biri ile hemkarlığı böyük bir xeterle üzleşecek. Buna göre de ictimai elaqelerin möhkemlenmesi, insani cehetlerin qornuması üçün hansısa düzgün hedef olmadan, kiminse abrını aradan aparmaq olmaz.[4] Belelikle, ayede tekce bir yerde icaze verilir ki, başqalarının pislikleri cemiyyetde aşkarlansın. O da budur ki, zülme meruz qalmış şexsler, onlara zülm eden zalımların zülmünü aşkar beyan edib başqalarına çatdırsınlar.
Bes, xırda bir ixtilaf ve dava-dalaşla heç kime icaze verilmir ki, başqalarını tehqir etsin, abrın aparsın ve eyblerini cemiyyet içinde açıb töksünler. Eksine, bele bir hal qarşıya çıxdıqda tam şkilde

[1] 2 >>