20-ci esrin ortalarında bir genc yehudi mehşur ravvinin yanına gelib deyir ki, men Talmudu öyrenmek isteyirem.
- Sen arameyce bilirsen? - ravvin soruşdu.
- Xeyr.
- Bes ivrit?
- Xeyr.
- Bes uşaq vaxtı Toranı oxumusan?
- Xeyr, rabbi. Lakin siz narahat olmayın. Men Berkley Universitetinde felsefeni bitirmişem ve indice Sokrat mentiqi üzre elmi işimi müdafie edib qurtarmışam. İndi ise idrakımdakı ağ lekeleri yox etmek üçün Talmudu öyrenmek isteyirem.
- Sen Talmudu öyrenmeye hazır deyilsen - dedi ravvin. - Bu insanlar terefinden yazılmış en derin mezmunlu kitabdır. Yalnız sen ki tekid edirsen, onda senin üçün mentiq üzre bir test keçirim. Öhdesinden gelsen, seninle meşğul olacam.
Genc razılaşdı ve ravvin davam etdi:
- İki nefer bacadan çıxır. Birinin üzü temiz, digerininki çirklidir. Bunlardan hansı üzünü yumağa gedecek?
Genc filosofun gözleri kellesine çıxdı.
- Bu mentiq testdir?!
Ravvin başını terpetdi.
- Elbette ki, üzü çirkli olan!
- Doğru deyil. Mentiqi düşün: üzü çirkli olan üzü temiz olana baxacaq ve düşünecek ki, üzü temizdir. Üzü temiz olan üzü çirkli olana baxacaq ve ele bilecek ki, üzü çikrlidir ve gedecek yumağa.
- Çox bic düşünülüb - genc filosof dedi. Rabbi, bir dene de test verin!
- Yaxşı, cavan oğlan. İki nefer bacadan çıxır. Birinin üzü temiz, digerininki çirklidir. Bunlardan hansı üzünü yumağa gedecek?
- Biz axı bunu deqiqleşdirdik: üzü temiz olan üzünü yuyacaq!
- Düz deyil. Her ikisi üzünü yuyacaq. Mentiqi düşün: üzü temiz olan üzü çirkli olana baxacaq ve düşünecek ki, üzü çirklidir, gedecek yumağa. Üzü çirkli olan üzü temiz olanın yuyunmağa getmeyini görüb, anlayacaq ki, bunun üzü çirklidir ve bu da üzünü yumağa gedecek.
- Men bu haqda düşünmemişdim. Valehedicidir. Men mentiq sehvi buraxdım. Yeni bir test verin.
- Yaxşı. İki nefer bacadan çıxır. Birinin üzü temiz, digerininki çirklidir. Bunlardan hansı üzünü yumağa gedecek?
- Mmm, her ikisi üzünü yumağa gedecek.
- Cavab doğru deyil. Heç biri yuyunmağa getmeyecek. Mentiqi

[1] 2 >>